درگذشت آیت الله هاشمی؛ زمانی برای اتحاد و همدلی
آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، یار دیرین امام (ره) و رهبری و از سابقون انقلاب اسلامی و پایه گذاران نظام جمهوری اسلامی، در شامگاه روز یکشنبه ۱۹ دیماه، بر اثر ایست قلبی درگذشت و پیکر ایشان در روز ۲۱ دیماه پس از تشییع باشکوه و مردمی در حرم مطهر حضرت امام (ره) و در جوار مرادش به خاک سپرده شد.
مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای (مد ظله العالی) در پیام تسلیت خود در پی ارتحال آیت الله هاشمی فرمودند: «او نمونه کم نظیری از نسل اول مبارزان ضدستم شاهی و از رنج دیدگان این راه پرخطر و پرافتخار بود. سال ها زندان و تحمل شکنجه های ساواک و مقاومت در برابر این همه و آن گاه، مسئولیت های خطیر در دفاع مقدس و ریاست مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان و غیره، برگهای درخشان زندگی پرفراز و نشیب این مبارزه قدیمی است.»
آیت الله هاشمی در شب سالروز شهادت امیرکبیر که سخت شیفته او بود، از دنیا رفت؛ شخصیتی که ثبات و امنیت ایران را در گرو اقتدار و پیشرفت آن میدانست و آیت الله هاشمی نیز شاگرد همین مکتب بود. در عین حال، دهه ها حضور متمادی ایشان در تحولات سیاسی– اجتماعی ایران از آیت الله هاشمی شخصیتی جامع الاطراف و مردی برای تمام فصول ساخته بود و از این رو، بسیاری از اهداف و رویکردهای نظام جمهوری اسلامی در طول چهار دهه حیات خود، از سوی ایشان ارزشگذاری و تثبیت شده بود.
ایستادگی، مقاومت و مبارزه در دوره تهدید، سازندگی، پیشرفت و توسعه در دوره تثبیت، بین الملل گرایی و تعامل سازنده در روابط خارجی در دوره جهانی شدن و اتحاد و وفاق و همدلی در هنگامه رقابتها و اختلافها، از جمله این اهداف و ارزش ها بود که عمدتاً با نام ایشان شناخته میشد؛ در عین حال که همه این اهداف و ارزش ها را در پرتو مصلحت نظام و منافع ملی طرح و پی جویی می کرد و لحظه ای از این مدار خارج نشد.
از سوی دیگر، ایشان تنها شخصیتی بود که در طول تاریخ جمهوری اسلامی همواره خود را در معرض انتخاب و رأی مردم قرار داد و عدم اقبال مردم در یک برهه خاص، هیچ گاه ایشان را از نامزدشدن در انتخابات منصرف نکرد تا اینکه در سال پایانی عمر شریف خود با بیشترین رأی ممکن به عنوان نماینده نخست مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری برگزیده شد.
این کنش رفتاری بیشترین تأثیر را در تثبیت مردمسالاری و جمهوریت نظام داشته و آیت الله هاشمی سهم سترگی در این روند داشته اند. شاید به همین دلیل بود که پس از وفات ایشان نیز به لطف و کرم الهی، تشییع جنازه آن مرحوم به صحنه اتحاد و همدلی آحاد ملت ایران از همه اقشار اجتماعی و سنی با سبک های مختلف زندگی و همه گروه های سیاسی و فکری و همچنین، همه گروه های قومی و مذهبی تبدیل شد و سرمایه اجتماعی بی بدیلی آفرید که همواره از آرزوهای آن مرحوم بود.
شکل گیری این سرمایه اجتماعی، البته مرهون نحوه مدیریت این مراسم نیز بود. در واقع، دشمنان جمهوری اسلامی و مخالفین نظام در فقدان آیت الله هاشمی، امید داشتند که این سطح از خلاء قدرت در نظام، به خصوص با توجه به وقایع سال ۱۳۸۸، منجر به بروز آشوب و بی ثباتی داخلی در کشور و به ویژه در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری شود.
به همین دلیل بود که از همان نخستین ساعات پس از رحلت ایشان، با تمام توان تبلیغاتی و رسانه ای خود و با استناد به برخی شواهد –که عمدتاً جعلی و ساختگی بود– تلاش کردند این ذهنیت را القا کنند که آیت الله هاشمی به مرگ طبیعی از دنیا نرفته است تا بتوانند انرژی اجتماعی حاصل از فقدان ایشان را به سمت و سوی درگیری اجتماعی و تخریب گری و قطبی شدن جامعه و حکومت سوق دهند که به عون الهی و با مدیریت نرم و عمدتاً نامحسوس مراسم تشییع جنازه آن مرحوم و به خصوص امنیتی نکردن این مراسم که مجال حضور بیشتر مردم را از اقشار گوناگون فراهم کرد، این توطئه مخالفین و عملیات روانی اتاق فکر دشمن ناکام ماند و شکست خورد که در نوع خود تجربه موفقی به شمار میرود و شایسته تقدیر است.
این شیوه مدیریت سبب شد مراسم مذکور و روندها و رویدادهای پس از آن، بیش از پیش در خدمت اتحاد و همدلی آحاد مختلف جامعه و استحکام ساخت سیاسی نظام قرار گیرد و در نتیجه آن، آیت الله هاشمی در فقدان خود نیز به محور و کانونی برای همبستگی و وفاق و تدبیر و ثبات تبدیل شود. بر این اساس، مناسب آن است که از این پس نیز آحاد مختلف جامعه و کارگزاران و مسئولان قوا و نهادهای حکومتی و حاکمیتی، بیش از هر زمانی برای اتحاد و همدلی و پیشرفت و اعتلای مادی و معنوی کشور بکوشند و شکرگزار این نعمت الهی باشند.
