نظم بین‏‌المللی و سناریوهای آینده

نظم بین‏‌المللی و سناریوهای آینده

مسئله نظم بین‌الملل و تحولات آن همواره کانون توجه متخصصان و صاحب‌نظران مباحث بین‌المللی بوده است، اما از دو دههٔ پیش به این سو به‌واسطهٔ بروز و ظهور برخی نشانه‌ها در تغییر جایگاه قدرت بازیگران بین‌المللی و نیز موقعیت هژمونی آمریکا، مسئله آیندهٔ نظم بین‌المللی و امکان‌پذیری تغییر آن به مهم‌ترین مبحث رشته روابط بین‌الملل، اندیشکده‌های بزرگ بین‌المللی و مقام‌های سیاسی کشورها مبدل شده است. در این کتاب ضمن برجسته‌سازی مفهوم پیچیدگی و ویژگی عدم قطعیت در بررسی نظم، تلاش شده است تا با ابتنای بر روش‌شناسی آینده‌نگاری راهبردی، سناریوهای آیندهٔ نظم بین‌الملل کشف و شاخص‌های راهنمای آن تعریف شود. برای این منظور با تمرکز بر نقش و جایگاه قدرت‌های بزرگ و موضوعات مترتب بر نظم بین‌المللی در روابط آن‌ها، پیشران‌های دخیل و نیز عدم قطعیت‌های کلیدی شناسایی و در قالب سه سناریوی جهان آمریکایی، بازگشت اژدها و جدال عقاب و اژدها روایت شده‌اند.

نویسندگان کتاب، علیرضا خسروی دانش‌آموخته دکتری روابط بین‌الملل از دانشگاه تهران و عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران است. ازجمله آثار تألیفی و ترجمه‌ای ایشان عبارت‌اند از:

• هویت و امنیت؛
• روش‌شناسی تحلیل ریسک و سناریوهای ثبات سیاسی؛
• مکتب امنیتی امام خمینی(ره): گفتمان انقلاب اسلامی و امنیت متعالیه؛
• سیاست خارجی در جهان برساخته (ترجمه)؛
• مقدمه‌ای بر تحلیل سیاست خارجی (ترجمه).

علی‌اکبر اسدی دانش‌آموخته دکترای روابط بین‌الملل از دانشگاه علامه طباطبایی و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است. برخی از آثار پژوهشی ایشان عبارت‌اند از:
• سناریوهای بدیل عربستان سعودی در افق ۲۰۳۰؛
• دولت- ملت‌سازی در عراق جدید و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران؛
• آینده وحدت سرزمینی عراق؛
• استراتژی امنیتی آمریکا در خلیج فارس پس از ۱۱سپتامبر؛
• تأثیر تغییرات ژئوپلیتیک خاورمیانه بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران.

===فهرست مطالب===

سخن ناشر ۷
پیشگفتار ۹
فصل اول: مباحث مقدماتی
مقدمه ۱۳
آمریکا؛ هژمون روبه افول و ابهام در آینده نظم بین‏الملل ۱۸
شاخص‏‌های اقتصاد هژمون و نسبت آن با رقبا ۲۴
ثبات داخلی آمریکا؛ پاشنه آشیل نقش هژمونی ۲۹
رتبه قدرت نرم آمریکا و جایگاه هژمون ۳۶
پرسش‌‏های اصلی و فرعی ۴۱
فصل دوم: روش‏شناسی و فرایند اجرای پژوهش
مقدمه: پرسش‏های معطوف به آینده و روش‏های متناسب با آن ۴۵
انواع آینده‌‏ها ۴۸
گام‌‏های آینده‌‏پژوهی سناریومحور ۵۵
فصل سوم: مفهوم‏‌شناسی و رویکردهای نظری به نظم بین‌‏الملل
مقدمه ۶۹
نظم در نظریه‌‏های کلان روابط بین‏‌الملل ۷۲
نظریه‏‌های معطوف به نظم بین‏‌المللی ۹۰
فصل چهارم: جایگاه و رویکرد قدرت‏‌های بزرگ در نظم بین‌‏المللی
مقدمه ۱۰۷
جایگاه و رویکرد آمریکا در نظم بین‌‏المللی ۱۰۸
جایگاه و رویکرد چین در نظم بین‌‏المللی ۱۲۹
جایگاه و رویکرد روسیه به نظم بین‏‌المللی ۱۶۰
جایگاه و رویکرد اروپا به نظم بین‏‌المللی ۱۹۴
رویکرد قدرت‏‌های بزرگ و تحلیل ساختاری مسائل چالشی مؤثر بر نظم بین‌‏الملل ۲۱۷
اثرگذاری و اثرپذیری بازیگران بزرگ در آینده نظم بین‌‏الملل ۲۱۸
هم‏گرایی و واگرایی بازیگران ۲۲۱
فصل پنجم: پیشران‏‌ها، عدم قطعیت‏‌ها و سناریوهای نظم بین‏‌المللی
اول: پیشران‏‌های مؤثر بر آینده نظم بین‌‏الملل ۲۲۷
دوم: عدم قطعیت‏‌ها و سناریوها ۲۵۸
فصل ششم: نتایج و ملاحظات راهبردی برای جمهوری اسلامی ایران
مروری بر یافته‏‌ها و نتایج ۲۷۷
مطلوبیت‏‌ها، تأثیرات سناریوها و ملاحظات ایران ۲۸۱
منابع ۲۹۵
نمایه ۳۰۵

نویسندگان: علیرضا خسروی، علی اکبر اسدی
ویراستار ادبی: فاطمه پورحسینی
ناشر: پژوهشکده مطالعات راهبردی
نوبت چاپ: اول ۱۴۰۲
شمارگان: ۲۰۰ جلد
قیمت: ۱٫۳۵۰٫۰۰۰ ریال
شابک: ۱-۴۲-۵۷۱۶-۶۲۲-۹۷۸

سامان‌دهی جهان؛ نظم بین‌المللی در قرن ۲۱

سامان‌دهی جهان؛ نظم بین‌المللی در قرن ۲۱

در قرن بیستم نظم جهانی کنونی شکل گرفت. در چند دهه گذشته تحولات عمیقی در نظام بین‌الملل بروز یافته است. جهان به لحظه نظم‌آفرینی جدیدی رسیده است که بی‌شباهت به دوران پس از جنگ جهانی اول نیست. موازنه جهانی قدرت در حال تغییر است و نظام تک‌قطبی دوران اولیه پس از جنگ سرد جای خود را به یک نظام بین‌المللی چندقطبی داده است. نویسندگان این مجموعه می‌کوشند با بررسی مؤلفه‌ها، رویدادها و بازیگران تأثیرگذار در نظام بین‌الملل چشم‌انداز دقیقی از روند شکل‌گیری نظم جهانی ارائه کنند.

مترجم کتاب، پریسا کریمی‏‌نیا دانش‌آموخته کارشناسی ارشد آموزش زبان انگلیسی و دبیر آموزش و پرورش است. وی علاوه بر تألیف چندین مقاله در حوزه زبان‌شناسی تاکنون کتاب‌های زیر را ترجمه و منتشر کرده‌ است:

• جوامع امن و همسایگان؛ دژهای منطقه‌ای یا همگرایی جهانی؛
• کشورهای خلیج فارس در اقتصاد بین‌الملل؛
• مدیریت راهبردی اطلاعات؛ امنیت ملی و فناوری اطلاعات و ارتباطات؛
• عملیات روانی؛ اصول و مطالعات موردی.

===فهرست مطالب===

سخن ناشر
مقدمه
فصل اول: نظم لیبرال از خانه آغاز می‌شود
فصل دوم: استقرار نظم
فصل سوم: جهان هنوز به سازمان ملل نیاز دارد
فصل چهارم: موج نالیبرال
فصل پنجم: اجماع جدید برای تعامل
فصل ششم: جهانی که چین می‌خواهد
فصل هفتم: کنسرت جدید قدرت‌ها
نمایه

گردآورندگان: چارلز کوپچان و لسلی وینجاموری
مترجم: پریسا کریمی‌نیا
ناشر: پژوهشکده مطالعات راهبردی
نوبت چاپ: اول ۱۴۰۲
شمارگان: ۲۰۰ جلد
قیمت: ۸۰۰٫۰۰۰ ریال
شابک: ۴-۴۱-۵۷۱۶-۶۲۲-۹۷۸

روش و نظریه در علوم سیاسی (ویراست جدید)

روش و نظریه در علوم سیاسی (ویراست جدید)

کتاب حاضر به معرفی نظریه‌‏ها و روش‏‌هایی می‏‌پردازد که پژوهشگران علوم سیاسی برای شناخت امور سیاسی مورد استفاده قرار می‏‌دهند. اگر بخواهیم رشته علوم سیاسی را بشناسیم باید ببینیم که علمای این رشته چه روش‌‏هایی را برای فهم، کشف و تحلیل فرایندهای پیچیده سیاست به کار می‌‏بندند. نویسندگان در بخش اول به نُه رهیافت در علوم سیاسی شامل رفتارگرایی، نظریه انتخاب عقلانی، نهادگرایی، سازه‌‏انگاری، فمینیسم، مارکسیـسم، پساساختارگرایی، روان‏‌شــناسی سیاسی و نظریه هنجاری می‏‌پردازند. در بخش دوم نیز موضوعات روش‌‏شناختی و برخی روش‌های پژوهش شامل هستی‌‏شناسی و معرفت‏‌شناسی، مباحث فرانظری، طرح پژوهش، روش‏‌های کمی، کیفی و مقایسه‌‏ای، کلان داده‏‌ها و روش آزمایش، توضیح داده می‌‏شود. در نتیجه‌‏گیری به این سؤال مهم می‏‌پردازد که رشته علوم سیاسی تا چه اندازه به مسائل واقعی ربط دارد که در جهان سیاست می‌‏گذرد.

مترجم کتاب، امیرمحمد حاجی‌‏یوسفی دانش‌‏آموخته دکتری علوم سیاسی و روابط بین‌‏الملل از دانشگاه کارلتون (کانادا) و عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی است و عمدتاً دروس روش پژوهش در علوم سیاسی و روابط بین‌‏الملل و نظریه‏‌های علوم سیاسی، روابط بین‌‏الملل، اقتصاد سیاسی بین‏‌الملل و سیاست خارجی را تدریس می‌‏کند. وی در پژوهش عمدتاً بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران متمرکز است. مهم‌‏ترین تألیفات وی عبارت‌‏اند از:

•  دولت، نفت و توسعه اقتصادی در ایران؛

•  سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران؛

•  ایران و خاورمیانه؛

•  ایران و رژیم صهیونیستی؛

• قیام‌‏های مردمی در کشورهای عربی؛

•  ارزشیابی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران.

===فهرست مطالب===

سخن ناشر۱۵
مقدمه مترجم بر کتاب نظریه و روش در علوم سیاسی۱۷
فصل اول: مقدمه/ ویوین لاوندز، دیوید مارش و جری استوکر
سیاست چیست؟ و اندیشه‌ورزان سیاسی چه‌چیزی را مطالعه می‌کنند؟۲۸
رهیافت علمی به سیاست به چه معناست؟۳۰
رشته علوم سیاسی: استقبال از تنوع؟۳۳
بخش اول: نظریه‌ها و رهیافت‌ها
مقدمه بخش اول/ ویوین لاوندز، دیوید مارش و جری استوکر۳۹
فصل دوم: تحلیل رفتاری/ دیوید سندرز
ظهور نهضت رفتاری و ویژگی‌های محوری آن۴۴
انتقادهایی از رهیافت رفتاری۴۹
اعتراض به ادعای پوزیتیویستی مبنی‌بر اینکه گزاره‌هایی … ۴۹
تمایل به تجربه‌گرایی بی‌مبالات۵۰
استقلال فرضی نظریه از مشاهده۵۳
نقاط قوت رهیافت رفتاری: یک نمونه۵۵
نتیجه: میراث رفتارگرایی در قرن بیست‌و‌یکم۶۳
منابعی برای مطالعه بیشتر۶۵
فصل سوم: انتخاب عقلانی/ اندرو هیندمور و برد تیلور
مقدمه۶۷
روش‌های علم اقتصاد (و انتخاب عقلانی)۶۹
منطق کنش جمعی۷۲
کنش جمعی و محیط زیست۷۶
نقدهایی بر نظریه انتخاب عقلانی۷۹
از امپریالیسم تا همزیستی مسالمت‌آمیز۸۳
نتیجه‌گیری۸۴
منابعی برای مطالعه بیشتر۸۵
فصل چهارم: نهادگرایی/ ویوین لاوندز
رهیافت نهادگرایی سنتی۸۹
ظهور «نهادگرایی جدید»۹۰
سه نهادگرایی جدید۹۲
ویژگی‌های بسیار مهم نهادگرایی جدید۹۴
نهادها به‌مثابه قواعد نه سازمان‌ها۹۵
نهادهای رسمی و غیررسمی۹۶
نهادهای پویا و ثبات‌بخش۹۶
نهادها به‌عنوان حاملان ارزش‌ها و قدرت۹۷
نهادهای زمینه‌مند۹۸
معماهای نهادگرایی جدید۹۹
یک نهاد چیست؟۱۰۰
نهادها از کجا می‌آیند و چگونه دگرگون می‌شوند؟۱۰۴
آیا رهیافت‌های هنجاری و انتخاب عقلانی با یکدیگر سازگار هستند؟۱۰۷
نتیجه‌گیری۱۱۰
منابعی برای مطالعه بیشتر۱۱۱
فصل پنجم: سازه‌انگاری و نظریه تفسیری/ کریگ پارسونز
ریشه‌های سازه‌انگاری۱۱۴
وجوه متمایز سازه‌انگاری۱۱۷
تنوع در سازه‌انگاری۱۲۴
تنوع و گونه‌های ‌معرفت‌شناسانه۱۲۴
سازوکارهای متفاوت و سازه‌های اجتماعی مختلف۱۲۶
جامعه‌پذیری۱۲۶
تشویق (ترغیب و متقاعد‌سازی)۱۲۷
بریکولاژ۱۲۸
روش‌های مختلف۱۲۹
نتیجه‌گیری۱۳۳
منابعی برای مطالعه بیشتر۱۳۴
فصل ششم: رهیافت‌های فمینیستی و جنسیتی/ مریل کنی و فیونا مک کی
فمینیسم چیست؟۱۳۶
رشته علوم سیاسی: بنیان‌های جنسیتی۱۳۷
زنان در رشته علوم سیاسی۱۴۰
جنسیت و رشته علوم سیاسی۱۴۲
بازنمایی سیاسی۱۴۶
زنانه‌ساختن احزاب سیاسی۱۴۸
جنسیتی‌کردن دولت و فمینیسم دولتی۱۴۹
معماها و چالش‌ها۱۵۰
نتیجه‌گیری۱۵۳
منابعی برای مطالعه بیشتر۱۵۳
فصل هفتم: مارکسیسم: دیدگاهی جهانی/ ری کیلی
مارکسیسم و سرمایه‌داری: اقتصادگرایی ساختاری یا اقتضایی‌بودن تحت راهبری کارگزار؟۱۵۶
اقتصادگرایی مارکسیستی و زیربنا و روبنا۱۵۶
مارکس و سرمایه‌داری۱۵۹
مارکسیسم، سرمایه‌داری و ناسیونالیسم۱۶۱
مارکسیسم و جهانی‌سازی: تک‌خطی اقتصادگرا یا توسعه اقتضایی نامتوازن؟۱۶۲
اقتصادگرایی مارکسیست و پراکندگی سرمایه۱۶۲
مارکس و نظم نابرابر بین‌المللی۱۶۳
مارکسیسم، امپریالیسم و توسعه نامتوازن۱۶۶
مارکسیسم و هژمونی: اهمیت گرامشی۱۶۷
بحث درباره جهانی‌سازی در قرن بیست‌و‌یکم۱۶۸
تعریف جهانی‌سازی معاصر۱۶۸
ایده‌های مارکسیستی همچنان ربط دارند ۱: جهانی‌سازی به‌مثابه توسعه نامتوازن و ترکیبی۱۶۹
ایده‌های مارکسیستی همچنان ربط دارند ۲: هژمونی و نظم بین‌المللی۱۷۱
نتیجه‌گیری۱۷۲
منابعی برای مطالعه بیشتر۱۷۳
فصل هشتم: پساساختارگرایی/ مارک وِنمن
ساختارگرایی فرانسوی۱۷۷
از ساختارگرایی تا پساساختارگرایی۱۸۰
پساساختارگرایی در سیاست و روابط بین‌الملل۱۸۲
مفروضات هستی‌شناسانه و معرفت‌شناسانه پساساختارگرایی۱۸۶
نقد و ارزیابی۱۸۹
نتیجه‌گیری۱۹۳
منابعی برای مطالعه بیشتر۱۹۴
فصل نهم: روان‌شناسی سیاسی/ فرانک مولز و پاول تی هارت
یک ابتکار میان‌رشته‌ای ۱۹۵
کشمکش و منازعه سیاسی۱۹۸
رهبری و پیروی سیاسی۲۰۱
چه کسی امور را رهبری می‌کند؟۲۰۱
چگونه گروه‌ها به تعیین رهبر و رهبران به کسب پیرو می‌پردازند؟۲۰۲
باورهای سیاسی و ایستارهای رأی‌دهندگان۲۰۶
تصور جهان سیاسی۲۰۷
علل و نتایج ایستارهای سیاسی۲۰۸
رادیکالیسم و افراط‌گرایی: آسیب‌شناسی یا سیاست؟۲۰۹
درک تصمیم‌گیری سیاسی۲۱۰
از انسان اقتصادی تا انسان روان‌شناختی۲۱۰
گروه‌ها به‌مثابه دارایی یا مشکل در تصمیم‌گیری سیاستی؟۲۱۱
روش‌ها و چشم‌اندازهای رهیافت روان‌شناسی سیاسی۲۱۳
منابعی برای مطالعه بیشتر۲۱۴
فصل دهم: نظریه سیاسی هنجاری/ کریس آرمسترانگ
مقدمه۲۱۵
روش‌ها در نظریه هنجاری سیاسی۲۱۷
رالز در باب تعادل انعکاسی ۲۱۷
کوهن در باب واقعیت‌ها و ارزش‌ها۲۲۰
نظریه هنجاری و عدالت جهانی۲۲۳
آرمان‌های سیاسی و امکان تحقق۲۲۴
منابعی برای مطالعه بیشتر۲۳۰
بخش دوم: روش‌ها و طرح پژوهش
مقدمه بخش دوم: ویوین لاوندز، دیوید مارش و جری استوکر۲۳۳
فصل یازدهم: پوست نه پوستین: هستی‌شناسی و ‌معرفت‌شناسی در علوم سیاسی/ دیوید مارش، سلن ارکان و پاول فورلانگ
معرفی هستی‌شناسی و ‌معرفت‌شناسی۲۳۸
معنای هستی‌شناسی و ‌معرفت‌شناسی (و روش‌شناسی)۲۳۸
رابطه هستی‌شناسی و ‌معرفت‌شناسی۲۴۰
تمایز میان مواضع هستی‌شناسی و ‌معرفت‌شناسی۲۴۲
تمایز میان مواضع هستی‌شناختی۲۴۳
شالوده‌انگاری/عینی‌گرایی/واقع‌گرایی۲۴۳
ضدشالوده‌انگاری/ سازه‌انگاری/ نسبی‌گرایی۲۴۴
تمایز میان مواضع معرفت‌شناختی۲۴۵
رهیافت‌های علمی در مقابل هرمنوتیک۲۴۵
مواضع پوزیتیویستی، تفسیری و واقع‌گرایی انتقادی۲۴۶
چرا این تمایزها اهمیت دارند؟۲۴۷
در جست‌وجوی رهیافت‌های مختلف درباره هستی‌شناسی و ‌معرفت‌شناسی۲۴۸
پوزیتیویسم۲۴۸
تفسیرگرایی۲۵۳
واقع‌گرایی انتقادی۲۵۷
هستی‌شناسی و ‌معرفت‌شناسی در پژوهش تجربی۲۵۹
پژوهش تجربی در باب دموکراسی مشورتی: پوزیتیویسم در مقابل تفسیرگرایی۲۵۹
نتیجه‌گیری۲۶۳
منابعی برای مطالعه بیشتر۲۶۴
فصل دوازدهم: موضوعات فرانظری/ دیوید مارش
مفهوم‌بندی ساختار، کارگزار و حوزه معنایی۲۶۶
ساختار۲۶۸
کارگزار۲۶۹
عرصه معنایی۲۷۲
رهیافت‌های دیالکتیکی درباره مناسبات میان ساختار، کارگزار، مادی و معنایی۲۷۲
ساختار و کارگزار: رهیافت‌های دیالکتیکی۲۷۳
نظریه ساخت‌یابی۲۷۳
رهیافت مورفوژنتیک۲۷۳
رهیافت راهبردی-رابطه‌ای۲۷۵
بوردیو و عادت‌واره۲۷۷
مادی و معنایی: سازه‌انگاری پرمایه و کم‌مایه۲۷۹
ثبات و دگرگونی۲۸۲
کالین هی: مفهوم‌بندی خطی زمان۲۸۲
تانکیس: مفهوم غیرخطی زمان۲۸۳
مدل زمان منعطف: مفهوم زیستی زمان۲۸۴
تکامل متناوب۲۸۴
ایستایی نسبی و تغییر سریع۲۸۵
از لحاظ جنبه مکانی۲۸۶
نتیجه‌گیری۲۸۹
منابعی برای مطالعه بیشتر۲۹۰
فصل سیزدهم: طرح پژوهش/ دیمیتر توشکاو
طرح پژوهش چیست؟۲۹۱
فرایند پژوهش۲۹۳
عناصر طرح پژوهش۲۹۴
پرسش‌های پژوهش و اهداف پژوهش۲۹۴
نظریه و پژوهش تجربی۲۹۹
توصیف۲۹۶
تبیین۲۹۷
تفسیر۲۹۸
مفهوم‌سازی و عملیاتی‌سازی۳۰۱
انواع روش‌شناسی‌های پژوهش۳۰۲
انتخاب مورد و متغیر برای انواع پژوهش‌های مختلف۳۰۵
پژوهش آزمایشی۳۰۵
پژوهش مشاهده‌ای مبتنی‌بر تعداد زیاد موارد۳۰۷
پژوهش مقایسه‌ای۳۰۹
مطالعه موردی (موردپژوهی) و تحلیل درون‌موردی۳۰۹
نتیجه‌گیری: قوت و نوید طرح پژوهش۳۱۱
منابعی برای مطالعه بیشتر۳۱۲
فصل چهاردهم: روش‌های کیفی/ آریادنه ورومن
مناظره‌ها در باب روش‌های کیفی: بازکشف تحلیل کیفی۳۱۴
تمایز روش‌ها و تحلیل‌های کیفی در چیست؟۳۲۱
ابزارهای پژوهش کیفی۳۲۳
پژوهش اولیه: مصاحبه، مباحثه گروهی و قوم نگاری۳۲۵
پژوهش ثانویه: استفاده از ابزارهای مبتنی‌بر متن/سند۳۲۹
نتیجه‌گیری: استفاده از روش‌های کیفی در علوم سیاسی در حال و آینده۳۳۲
منابعی برای مطالعه بیشتر۳۳۳
فصل پانزدهم: روش‌های کمی/ پیتر جان
گردآوری و مدیریت داده‌ها۳۳۷
قدرت توصیف۳۳۹
جداول و آمار استنباطی۳۴۲
تحلیل چندمتغیره۳۴۵
مدل‌های آزمون و گزارش۳۵۱
تحولات اخیر۳۵۵
نتیجه‌گیری۳۵۶
منابعی برای مطالعه بیشتر۳۵۷
فصل شانزدهم: روش مقایسه‌ای/ مت رایان
مقدمه۳۵۹
سیاست مقایسه‌ای و روش مقایسه‌ای: سیاست مبتنی‌بر مشاهده دنیای واقعی۳۶۰
روش مقایسه‌ای و روش علمی – چرا راهبردهای پژوهش مبتنی‌بر تعداد کم؟۳۶۱
روش‌های پژوهش آزمایش میل و تأثیر آن بر علوم سیاسی مقایسه‌ای۳۶۳
روش توافق۳۶۴
روش اختلاف۳۶۶
روش توافق و اختلاف (تلفیقی)۳۶۷
راهبردهای بسیار متفاوت و بسیار مشابه۳۶۹
تغییر ماهیت راهبردهای پژوهش مقایسه‌ای: تحلیل مقایسه‌ای کیفی۳۷۱
مورد‌پژوهی‌ها، مقایسه درون‌موردی و ردیابی فرایند۳۷۵
انتخاب مورد۳۷۶
تحلیل درون‌موردی۳۷۸
نتیجه‌گیری: تکامل مقایسه در پاسخ به چالش‌ها۳۸۰
منابعی برای مطالعه بیشتر۳۸۲
فصل هفدهم: روش آزمایش/ هلن مارگتز و جری استوکر
روش آزمایش چیست؟۳۸۴
برآمدن روش آزمایش۳۸۵
یادگیری از آزمایش‌های داخل لابراتوار۳۸۷
آموزه‌های آزمایش‌های میدانی۳۹۱
آموزه‌های آزمایش‌های اینترنت-پایه۳۹۲
آموزه‌های آزمایش‌های طبیعی۳۹۴
دام‌هایی در روش آزمایش۳۹۵
چالش‌های اخلاقی۳۹۶
مشکلات عملی۳۹۹
نتیجه‌گیری۴۰۱
منابعی برای مطالعه بیشتر۴۰۲
فصل هجدهم: کلان‌داده‌ها: روش‌هایی برای گردآوری و تحلیل/ مایکل جی جنسن
مقدمه۴۰۵
تعریف کلان‌داده‌ها۴۰۷
کلان‌داده و گردآوری داده۴۰۹
شکل‌های داده۴۱۰
زبان نشانه‌گذاری گسترش‌پذیر (XML)410
رابط‌های برنامه‌ریزی کاربردی۴۱۲
خزنده وب۴۱۴
وب اسکرپینگ (استخراج داده از وب)۴۱۵
کلان‌داده و تحلیل داده۴۱۷
ترکیب انواع غیرمتجانس داده۴۱۹
محدودیت‌های کلان‌داده۴۲۰
نتیجه‌گیری: کلان‌داده و آینده علوم اجتماعی۴۲۱
منابعی برای مطالعه بیشتر۴۲۳
فصل نوزدهم: مربوط ‌‌بودن علوم سیاسی/ جری استوکر، بی گای پیترز و جان پیره
موضع اول: علوم سیاسی باید کار علمی انجام دهد و… ۴۲۷
موضع دوم: علوم سیاسی باید بتواند نتایج پژوهش‌های … ۴۲۸
موضع سوم: علوم سیاسی باید بتواند برنامه کاری … ۴۳۰
موضع چهارم: علوم سیاسی باید بتواند ظرفیتی … ۴۳۱
موضع پنجم: علوم سیاسی به ایجاد و توسعه رهیافتی … ۴۳۴
موضع ششم: علوم سیاسی باید نقشی گسترده‌تر … ۴۳۵
آینده بحث مربوط‌بودن۴۳۷
منابع۴۴۱
نمایه۵۰۳

گردآورندگان: ویوین لاوندز، دیوید مارش و جری استوکر
مترجم: امیرمحمد حاجی‌یوسفی
ناشر: پژوهشکده مطالعات راهبردی
ویراستار ادبی: محمدمعین گل‌باغ
صفحه‌آرا: لیلا بنی‌هاشمی
نوبت چاپ: اول ۱۴۰۲
شمارگان: ۲۰۰ جلد
قیمت: ۲٫۵۰۰٫۰۰۰ ریال
شابک: ۷-۴۰-۵۷۱۶-۶۲۲-۹۷۸

تاریخ شورش و ناآرامی‌های اجتماعی در ایران (مجموعه مقالات)

تاریخ شورش و ناآرامی‌های اجتماعی در ایران (مجموعه مقالات)

تاریخ جامعه ایران، تاریخی طولانی است. مسئله مهم در نگارش تاریخ ایران این است که چگونه می‌توان این تاریخ طولانی و پیچیده را روایت و تفسیر کرد. یکی از محورهای مهم تاریخ‌نگاری ایران توجه به تحولات حکمرانی و روابط ساخت قدرت و نخبگان و نسبت و انواع ارتباط آن با جامعه ایرانی در دوره‌های مختلف تاریخی است. بحث تحولات سیاسی و ساخت قدرت در ایران نمی‌تواند بدون توجه به وضعیت جامعه ایرانی و تاریخ اجتماعی آن کامل باشد. تاریخ‌نگاری شورش در ایران ازجمله این تقاطع‌های سیاسی و اجتماعی تحولات ایران است؛ اما تاکنون اغلب به شکل منفرد بررسی و روایت شده است. اثر حاضر تلاش کرده تاریخ این رخدادها را به‌صورت به‌هم‌پیوسته در کل دوران تاریخی ایران بررسی کند. این پژوهش که با همکاری جمعی از محققان رشته تاریخ تهیه شده است، آغازی برای دیدن تاریخ پویایی‌های جامعه ایران با استفاده از مفهوم اعتراض و نارضایتی برای بازسازی نظم اجتماعی سیاسی است که برخلاف رویه مرسوم شورش‌ها را صرفاً از زاویه خشونت و آشوب و بی‌نظمی و ناامنی روایت و تفسیر نمی‌کند.

نویسنده کتاب،حسین هژبریان دانش‌آموخته دکتری تاریخ از دانشگاه تهران است. ازجمله آثار تألیفی و ترجمه‌ای ایشان می‌توان به عناوین زیر اشاره کرد:

• تاریخ معاصر دستگاه قضایی ایران؛
• زائر خضرخان؛
• تاریخ مطبوعات؛
• نقد و گزیده سفرنامه شاردن (ترجمه)؛
• سفر با کاروان (ترجمه).

===فهرست مطالب===

سخن ناشر
مقدمه / حسین هژبریان
فصل اول: تاریخ‌نگاری شورش و ضرورت وارونه‌خوانی … / زهیر صیامیان گرجی
فصل دوم: شورش در ایران باستان/ احسان افکنده
فصل سوم: شورش در عصر میانه ایران (۱۰-۴ق)/ بهزاد اصغری
فصل چهارم: شورش‎های داخلی در دوره صفویه/ سیدسعید میرمحمدصادق
فصل پنجم: شورش‌های صدر دوره قاجار (۱۲۶۴-۱۲۱۲ق)/ سیدبابک روح‌الامینی
فصل ششم: شورش‌های ایران دوره ناصری/ محمد محمودهاشمی
فصل هفتم: شورش در دوره قاجار متأخر/ جعفر مرادحاصلی
فصل هشتم: شورش‌های دوره رضاشاه/ فضل‌الله براقی
فصل نهم: شورش‎ها و ناآرامی‎های سیاسی در سال‏های … / سید مسعود موسوی
فصل دهم: تاریخ شورش در ایران در فاصله سال‏های ۱۳۵۷-۱۳۳۲ش/ سیدمحمود سادات بیدگلی
نمایه

به اهتمام: حسین هژبریان
ناشر: پژوهشکده مطالعات راهبردی
نوبت چاپ: اول ۱۴۰۲
شمارگان: ۲۰۰ جلد
قیمت: ۲٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال
شابک: ۱-۳۹-۵۷۱۶-۶۲۲-۹۷۸

جنگ دوم قره‌باغ: ریشه‌ها و پیامدها

جنگ دوم قره‌باغ: ریشه‌ها و پیامدها

جنگ سال ۲۰۲۰ میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان به‌‏رغم پیروزی قاطع باکو، بحران در قره‌‏باغ را خاتمه نداده است. بازیگران مجاور یعنی ایران، ترکیه و روسیه و بازیگران خارج از منطقه یعنی اتحادیه اروپا، ایالات متحده آمریکا و رژیم صهیونیستی، هریک منافع و تلقی خاص خود را از روند تحولات در قفقاز جنوبی دارند. کتاب حاضر، ابعاد راهبردی، امنیتی و سیاست خارجی جنگ دوم قره‌‏باغ و بازیگران ذی‌‏نفع در آن را در فصولی جداگانه و با نویسندگانی متفاوت، به‌‏ویژه با نگاهی به منافع و امنیت ملی ایران تحلیل و بررسی کرده است.

نویسنده کتاب، امین پرتو دانش‏‌آموخته دکترای علوم سیاسی از دانشگاه تهران، عضو هیئت‏‌علمی پژوهشکده مطالعات راهبردی و پژوهشگر مسائل امنیت ملی ایران است. از ایشان افزون بر مقالات متعدد، کتاب «مقدمه‏‌ای بر مطالعات راهبردی» ترجمه و منتشر شده است.

===فهرست مطالب===

سخن ناشر
مقدمه/ امین پرتو
فصل اول: سیر تحولات میدانی و… / ولی کالجی
فصل دوم: راهبرد جمهوری آذربایجان در … / حسن صادقیان
فصل سوم: تأملی بر رویکرد ارمنستان در … / ولی کالجی
فصل چهارم: روسیه و جنگ قره‌‏باغ/ مهدی شاپوری
فصل پنجم: ترکیه و جنگ دوم قره‌باغ … / سالار سیف‌الدینی
فصل ششم: رژیم صهیونیستی و جنگ دوم قره‌‏باغ/ وحیده احمدی
فصل هفتم: اتحادیه اروپا و منازعه قره‌باغ/ یاسر نورعلی‌وند
فصل هشتم: سیاست خارجی جمهوری … / عبداله قنبرلو
فصل نهم: تحلیل راهبردی جنگ دوم قره‌باغ/ میرقاسم بنی‏‌هاشمی، قاسم تختی
نتیجه‌‏گیری: دلالت‏‌های راهبردی جنگ دوم … / امین پرتو
نمایه

به اهتمام: امین پرتو
ناشر: پژوهشکده مطالعات راهبردی
نوبت چاپ: اول ۱۴۰۲
شمارگان: ۲۰۰ جلد
قیمت: ۱٫۵۰۰٫۰۰۰ ریال
شابک: ۴-۴۱-۵۷۱۶-۶۲۲-۹۷۸

روش پژوهش در روابط بین‌الملل

روش پژوهش در روابط بین‌الملل

کتاب «روش پژوهش در روابط بین‌الملل» منبعی مهم برای دانشجویان و پژوهشگران روابط بین‌الملل است تا با مراجعه به آن، به شناخت و فهم مناسبی از طیف وسیعی از روش‌های پژوهش و روش‌شناسی دست پیدا کنند. روش پژوهش و روش‌شناسی عناصری هستند که به ما اجازه فهم و تفسیر جهان پیرامون‌مان را می‌دهند. فهم روش‌ها در واقع فهم منطق اساسی و نهفته در کار پژوهشی است. اثر پیش‌رو افزون‌بر کمک به شما برای ایجاد بستر و زمینه‌های لازم در انتخاب روش مناسب، در موضوع‌های مهم ازجمله انتخاب پرسش پژوهش، راهنمایی‌هایی عملی دربارهٔ نحوهٔ نگارش را در اختیار شما قرار می‌دهد. هدف کتاب ارائه ابزارها و راهنمایی‌های ضروری در فرایند پژوهش است تا بتوانید از میان گزینه‌های بی‌شماری که با آن مواجه هستید، دست به انتخاب صحیح بزنید. این متن همچنین یک کتاب راهنمای کاربردی برای نگارش مقاله، پایان‌نامه و رساله است.

کریستوفر لمونت استادیار رشتهٔ روابط بین‌الملل در بخش روابط بین‌الملل و سازمان‌های بین‌المللی در دانشگاه گرونینگن هلند و همچنین از رؤسای بخش «پژوهش در حوزهٔ اخلاق و جهانی‌شدن» در مؤسسهٔ مطالعات جهانی‌شدن دانشگاه گرونینگن است. همچنین در مؤسسهٔ عدالت انتقالی در دانشگاه اولستر در ایرلند شمالی به‌عنوان پژوهشگر فوق‌دکتری، در دانشگاه زاگرب در کرواسی در چارچوب برنامهٔ فولبرایت سابقهٔ فعالیت پژوهشی دارد. حقوق بشر و عدالتِ انتقالی از جمله علایق پژوهشی لمونت است. آثار پژوهشی وی شامل مجموعه‌ای از تک‌نگاری‌ها، کتاب عدالت کیفری بین‌المللی و سیاست تبعیت و مقاله‌های پژوهشی فراوان است.

نویسنده: کریستوفر لمونت
مترجم: علیرضا ثمودی پیله‌رود
ناشر: پژوهشکده مطالعات راهبردی
نوبت چاپ: اول ۱۴۰۲
شمارگان: ۲۰۰ جلد
قیمت: ۱٫۴۰۰٫۰۰۰ ریال
شابک: ۷-۳۷-۵۷۱۶-۶۲۲-۹۷۸

===فهرست مطالب===

سخن ناشر ۱۳

مقدمه ۱۵

مقدمۀ مترجم ۱۷

دربارۀ نویسنده ۱۹

مقدمه

پژوهش و نگارش در حوزۀ روابط بین‌الملل ۲۶

روش‌های پژوهش به مثابه رهنمود ۳۰

سازمان‌دهی فصل‌های کتاب ۳۳

نتیجه‌‌گیری ۴۲

پی‌نوشت‌ها ۴۲

فصل اول: روش‌های پژوهش در روابط بین‌الملل

از روش‌شناسی تا روش ۵۱

معرفت شناسی‌های رقیب: تجربه‌گرایی و تفسیرگرایی ۵۳

تجربه‌گرایی ۵۵

تفسیرگرایی ۵۷

از نظریه تا روش: انتخاب‌های پژوهشی ۵۸

اندیشیدن به روش‌شناسی، معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی ۶۵

بازگشت به مبانی اساسی: تفکر انتقادی دربارۀ روابط بین‌الملل ۶۷

خلاصۀ فصل ۶۹

منابع برای مطالعۀ بیشتر۷۱

پی‌نوشت‌ها۷۱

فصل دوم: پرسش‌های پژوهش و طرح پژوهش

تعریف پژوهش پرسش‌محور ۷۶

از عنوان (موضوع) پژوهش تا پرسش پژوهش ۷۸

پرسش‌های پژوهش تجربی ۷۸

پرسش‌های پژوهش تفسیری ۸۶

پژوهش تفسیری و نظریۀ انتقادی ۸۸

پژوهش تفسیری و سیاست نمادین ۸۹

خلاصه: تجربه‌گرایی یا تفسیرگرایی ۸۹

از پرسش پژوهش تا طرح پژوهش ۹۰

طرح پژوهش تجربی ۹۱

طرح پژوهش: پرسش پژوهش تا نمونه‌پژوهی ۹۳

طرح پژوهش تفسیری ۹۵

طرح‌نامۀ پژوهش ۹۸

خلاصۀ فصل ۱۰۰

منابع برای مطالعۀ بیشتر ۱۰۱

پی‌نوشت‌ها۱۰۲

فصل سوم: اخلاق پژوهش

اخلاق، حامیان مالی و طرح پرسش‌های اشتباه ۱۰۷

سرقت علمی و تقلب دانشگاهی ۱۰۹

اخلاقِ پژوهش و سرقت علمی ۱۱۰

ارجاع‌دهی و نقل قول ۱۱۳

دستکاری و تحریف شواهد ۱۱۵

سوژه‌های انسانی: کمیته‌های اخلاق و هئیت‌های نهادی بررسی ۱۱۶

مجموعه قوانین اخلاقی رفتاری ۱۲۰

رویکردهای مختلف به موضوع اخلاق ۱۲۲

خلاصۀ فصل ۱۲۶

منابع برای مطالعۀ بیشتر ۱۲۷

پی‌نوشت‌ها ۱۲۷

فصل چهارم: نگارش ادبیاتِ پژوهش

ادبیات پژوهش: آن چه هست و آن چه نیست ۱۳۵

آغاز ادبیات پژوهش ۱۳۹

جستجو در میان منابع موجود ۱۳۹

یادداشت‌برداری خوب ۱۴۲

نگارش ادبیات پژوهش ۱۴۴

سازمان‌دهی ادبیات پژوهش ۱۴۵

خلاصۀ فصل ۱۴۸

منابع برای مطالعۀ بیشتر ۱۴۹

پی‌نوشت‌ها ۱۴۹

فصل پنجم: روش‌های کیفی در روابط بین‌الملل

چیستی و چرایی استفاده از روش‌های کیفی در روابط بین‌الملل ۱۵۳

گردآوری داده‌های کیفی ۱۵۴

پژوهش بایگانی یا سند محور ۱۵۶

اسناد رسمی و پژوهش بایگانی محور ۱۵۷

رسانه‌ها و گردآوری منابع دست دوم ۱۵۸

محدودیت‌های پژوهش سند محور ۱۵۹

مصاحبه‌ها ۱۶۱

شکل‌های مختلف مصاحبه: ساختمند، نیمه‌ساختمند و غیرساختمند ۱۶۱

مصاحبه‌های ساختمند ۱۶۲

مصاحبه‌های نیمه‌ساختمند ۱۶۲

مصاحبه‌های غیرساختمند ۱۶۳

انجام مصاحبه: راهنمایی‌ها و توصیه‌های کلی ۱۶۴

گفتگوی گروه‌های متمرکز ۱۶۷

پژوهش اینترنت‌محور ۱۶۸

تحلیل داده‌های کیفی ۱۷۰

تحلیل محتوا ۱۷۱

تحلیل گفتمان ۱۷۴

خلاصۀ فصل ۱۷۶

منابع برای مطالعۀ بیشتر ۱۷۷

پی‌نوشت‌ها ۱۷۸

فصل ششم: روش‌های کمی در روابط بین‌الملل

روش‌های کمی در روابط بین‌الملل: چیستی و چرایی استفاده از این روش‌ها ۱۸۵

مزیت‌های روش‌های کمی ۱۸۷

روش‌های صورت‌گرا و نظریۀ بازی‌ها در روابط بین‌الملل ۱۹۰

روش‌های کمی: مجموعه داده‌ها و تحلیل آماری ۱۹۷

پیمایش و طراحی پرسش‌نامه ۱۹۸

تحلیل آماری ۲۰۳

خلاصۀ فصل ۲۰۷

منابع برای مطالعۀ بیشتر ۲۰۸

پی‌نوشت‌ها ۲۰۸

فصل هفتم: پژوهش با روش‌های ترکیبی در روابط بین‌الملل

پژوهش با روش‌های ترکیبی: چیستی و چرایی استفاده از آن ۲۱۴

پژوهش با روش‌های ترکیبی و مکمل بودن آن ۲۱۴

پژوهش روش‌های ترکیبی و چندسویه‌نگری ۲۱۷

پژوهش روش‌های ترکیبی و گردآوری کل‌نگرانه داده‌ها ۲۲۰

روش‌های نوآورانه: مدل‌های شبیه‌سازی ۲۲۲

طراحی مدل کارگزار محور ۲۲۵

بررسی رهنمودهایِ کاربردی در مورد روش‌های ترکیبی ۲۲۶

خلاصۀ فصل ۲۲۸

منابع برای مطالعۀ بیشتر ۲۲۹

پی‌نوشت‌ها ۲۳۰

فصل هشتم: نمونه‌پژوهی در روابط بین‌الملل

نمونه‌پژوهی چیست؟ ۲۳۶

طرحِ نمونه‌پژوهی ۲۴۴

سازوکارهای علّی و فرایندیابی ۲۴۹

خلاصۀ فصل ۲۵۳

منابع برای مطالعۀ بیشتر ۲۵۳

پی‌نوشت‌ها ۲۵۴

فصل نهم: پژوهش میدانی در روابط بین‌الملل

چرایی انجام پژوهش میدانی ۲۶۱

پژوهش میدانی چیست؟ ۲۶۴

پژوهش میدانی: دسترسی و روش‌ها ۲۶۶

با چه کسی صحبت کنیم و چه بپرسیم؟ ۲۶۷

پژوهش میدانی: آسیب، رضایت و شفافیت ۲۷۲

خلاصۀ فصل ۲۷۷

منابع برای مطالعۀ بیشتر ۲۷۹

پی‌نوشت‌ها ۲۷۹

فصل دهم: ساختار و نحوۀ نگارش پژوهش

نگارش یک اثر علمی و دانشگاهی: عناصر اصلی مقالۀ پژوهشی ۲۸۴

چکیده ۲۸۵

مقدمه ۲۸۶

ادبیات (پیشینه) پژوهش ۲۸۶

روش‌شناسی ۲۸۷

روش‌شناسیِ پژوهش کمی ۲۸۸

تحلیل داده‌ها ۲۸۹

نتیجه‌گیری ۲۹۰

منابع/ کتاب‌شناسی ۲۹۱

نگارش پژوهش: گام نخست- خطوط کلی را بنویسید ۲۹۲

نگارشِ پژوهش: گام دوم- آغازِ فرایند نگارش ۲۹۴

فرایند نگارش: راهنمایی‌هایی در مورد سبک‌شناسی ۲۹۵

نگارش پژوهش: گام سوم- چند بار پیش‌نویس … ۲۹۹

خلاصۀ فصل ۳۰۰

منابع برای مطالعۀ بیشتر ۳۰۱

پی‌نوشت‌ها ۳۰۱

واژه‌نامه ۳۰۳

منابع ۳۱۷

نمایه ۳۳۱

مجموعهٔ سندهای راهبردی فدراسیون روسیه (۲۰۲۱-۱۹۹۳)

مجموعهٔ سندهای راهبردی فدراسیون روسیه (۲۰۲۱-۱۹۹۳)

تأثیر تحولات سه دهۀ پس از فروپاشی در سطح داخلی، منطقه‏‌ای و بین‌‏المللی، به‏‌خوبی در آیین نظامی روسیه قابل دیدن است. با مطالعۀ سندهای راهبردی روسیه که در این کتاب گردآوری شده است، به‌‏خوبی روند تحول در نگرش رهبران روسیه به جهان پساشوروی و شکل‏‌گیری نظم جدید بین‌‏المللی دیده می‌‏شود. مطالعه و بررسی این سندها برای استادان، دانشجویان و پژوهشگران علوم سیاسی، روابط بین‌‏الملل، مطالعات منطقه‏‌ای و مطالعات روسیه و اوراسیا، ابزاری مناسب برای درک روند دگرگونی در نگرش‏‌های سیاسی، امنیتی و نظامی رهبران روسیه پس از فروپاشی اتحاد شوروی و پیامدهای منطقه‏‌ای و بین‌المللی آن فراهم می‏‌آورد. این دگرگونی، به‌‏ویژه در مورد سیاست خاورمیانه‏‌ای روسیه و روابط این کشور با ایران بسیارمهم است.

گردآورندگان و مرتجمان کتاب، الهه کولایی استاد مطالعات منطقه‏‌ای دانشگاه تهران، مقاله‌‏ها و کتاب‏‌های بسیاری را در مورد اتحاد شوروی، فدراسیون روسیه و جمهوری‌های پیشین اتحاد شوروی تالیف، ترجمه و منتشر کرده است. سیکا سعدالدین دانش‌‏آموخته دکتری مطالعات منطقه‏‌ای از دانشگاه تهران است. زهره خان‌‏محمدی از پژوهشگران حوزۀ مطالعات روسیه، در ویرایش سندها به زبان روسی همکاری داشته است.

گردآوری و برگردان: الهه کولایی، سیکا سعدالدین، زهره خان‌محمدی
ناشر: پژوهشکده مطالعات راهبردی
نوبت چاپ: اول ۱۴۰۱
شمارگان: ۱۰۰ جلد
قیمت: ۱٫۸۵۰٫۰۰۰ریال
شابک: ۳-۳۵-۵۷۱۶-۶۲۲-۹۷۸

حقوق و دیپلماسی آب‌‏های فرامرزی

حقوق و دیپلماسی آب‌‏های فرامرزی: با نگاهی به حکمرانی آب در اتحادیه اروپا

فشارهای مختلف ناشی از اقدامات انسانی در عصر کنونی به تخریب گسترده کیفیت و کمیت منابع آب شیرین در جهان منجر شده است. «امنیت آب»، یکی از مسائل مهم توسعه، صلح و ثبات در قرن بیست‏‌و‏یکم است و با توجه به شرایط متغیر هیدرولوژیکی، پیچیده‌تر نیز می‌شود. حدود ۴۷درصد از آب‌های سطحی زمین در حوضه‌های مشترک حداقل دو کشور قرار دارند. درنتیجه، باید به بخش عمده‌ای از بحران آب در حال ‌ظهور، در یک بستر بین‌المللی توجه شود. این امر در اتحادیه اروپا با داشتن بیشترین و پیچیده‌ترین حوضه رودخانه‌های مشترک در جهان، مهم‌تر است. درحالی‌‎که اتحادیه اروپا یکی از گسترده‌ترین و پیچیده‌ترین رژیم‌های سیاست آب فراملی را دارد، چارچوب حاکمیت فرامرزی آن، کاستی‌های ساختاری دارد که به ایجاد گره‌های دشوار در مسیر همکاری بر سر رودخانه‌های مشترک منتهی ‌می‌شود. این مطالعه اولین تحلیل انتقادی از وضعیت اروپا در رسیدگی به مسائل مطرح در این حوزه است.

نویسنده کتاب، گابو بارنیای، وکیل و کارشناس حقوق محیط‌زیست و اتحادیه اروپاست. او فارغ‌‏التحصیل کارشناسی ارشد حقوق از دانشگاه اوتووش لوراند بوداپست و همچنین از کالج دانشگاهی لندن است. در طول مذاکرات الحاق اتحادیه اروپا، به‌عنوان وابسته محیط‌زیست مجارستان در اتحادیه اروپا بین سال‌های ۱۹۹۹-۲۰۰۳ در بروکسل خدمت کرد. بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴، معاون وزیر امور خارجه در امور سیاست‌های ساختاری اتحادیه اروپا در وزارت امور خارجه مجارستان بود. در این سمت او مسئول هماهنگی مواضع اتحادیه اروپا در زمینه محیط‌زیست، آب‌وهوا و سیاست انرژی، کشاورزی، حمل‌ونقل، بازار داخلی و همچنین مذاکرات سازمان ملل در حوزه توسعه پایدار بود. از سال ۲۰۱۴ به بعد، به‌‏عنوان مشاور حقوقی مستقل فعالیت می‌کند.

نویسنده: گابو بارنیای
مترجم: علی رودباری، پیمان حسنی، آیدا تقی‌خانی
ناشر: پژوهشکده مطالعات راهبردی
نوبت چاپ: اول ۱۴۰۱
شمارگان: ۱۰۰ جلد
شابک: ۶-۳۴-۵۷۱۶-۶۲۲-۹۷۸

ماه‌نگار دیده‌بان امنیت ملی - شماره ۱۳۳-۱۳۲

ماه‌نگار دیده‌بان امنیت ملی – شماره ۱۳۳-۱۳۲ – فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۲

در شماره ۱۳۳-۱۳۲ ماه‌نگار دیده‌بان امنیت ملی می‌خوانید:

نظام مسائل راهبردی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۴۰۲/محمود یزدان فام
جمهوری اسلامی ایران‌ همانند اغلب بازیگران اجتماعی با مسائل متعدد روبرو است و منابع محدودی در اختیار دارد. رویکرد عقلانی حکم می‌کند که منابع محدود صرف حل و فصل مسائلی بشود که هزینه‌ای کمتر و بازدهی بیشتری دارند. این گزارش تلاش کرده است با استفاده از نظرات خبرگی و نرم‌افزار میک‌مک، مسائل راهبردی جمهوری اسلامی ایران‌ در سال ۱۴۰۲ شناسایی و تأثیرگذاری و تأثیرپذیری متقابل آن‌ها بر همدیگر را بررسی نماید. این مسائل در یک نظام شبکه‌ای جانمایی شده است تا تصمیم‌گیرندگان و سیاست‌مداران بتوانند بر روی مسائلی تمرکز کنند که تأثیرات بیشتری در کاهش مشکلات دارد.

بایسته‌‏های غیر اقتصادی مهار تورم و رشد تولید در سال ۱۴۰۲/فرزاد پورسعید
مقام معظم رهبری، در پیام نوروزی خود به مناسبت آغاز سال ۱۴۰۲ شمسی، سال جدید را سال «مهار تورم، رشد تولید» نامیدند. گزارش حاضر، فارغ از جنبه‌‏های اقتصادی تحقق این شعار، به بایسته‌‏های غیر اقتصادی مهار تورم و رشد تولید در شرایط کنونی جامعه ایرانی می‏‌پردازد و آن را شامل «ترمیم سرمایه اجتماعی از طریق امیدآفرینی» و «ترمیم سرمایه انسانی از طریق شایسته‌‏سالاری» می‏‌داند.

تهدیدات اقتصادی-امنیتی ایران در سال ۱۴۰۲/عبداله قنبرلو
انتخاب عبارت «مهار تورم، رشد تولید» به عنوان شعار سال ۱۴۰۲ توسط رهبر معظم انقلاب بازتاب‌دهنده شرایط اقتصادی سخت کشور در وضع کنونی است. طی ده سال گذشته، با اینکه موضوعات اقتصادی با محوریت تولید به عنوان شعار سال انتخاب می‌شد، اما عملکرد اقتصاد کشور معمولاً تأمین‌کننده انتظارات جامعه نبوده و فشار بر جامعه خصوصاً طی شش سال اخیر بیشتر و بیشتر شده است. در وضع فعلی نیز نه‌تنها دولت، بلکه افکار عمومی کشور نیز غالباً ادامه نابسامانی تورمی و تنزل استاندارد زندگی در کشور را قابل‌انتظار می‌داند. دولت برای ایجاد گشایش راه دشواری پیش رو دارد. این گزارش به بررسی و تحلیل چند مشکل اساسی پیش روی اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۲ می‌پردازد که در صورت بقا می‌توانند ثبات و امنیت کشور به خطر بیندازند.

گذار از جنبش خطی به جنبش سیال: تأملی بر دوران نهفتگی اعتراضات ۱۴۰۱/ مجتبی قلی‌پور
آیا اعتراضات ۱۴۰۱ پایان یافته است؟ ما در این نوشتار، به یاری بصیرت‌های برگرفته از مطالعات جنبش‌های اجتماعی و مشاهدات میدانی، استدلال می‌کنیم که ما اکنون نه در دوران پایان این جنبش، بلکه در دروان نهفتگی آن به سر می‌بریم. تلاش می‌کنیم منظور از دوران نهفتگی جنبش‌ها و برخی ویژگی‌های دوران نهفتگی جنبش اعتراضی جاری در ایران را برشماریم. سپس مهم‌ترین ویژگی دوران نهفتگی این جنبش که همانا گذار از جنبش خطی به جنبش سیال است را توضیح می‌دهیم و در پایان برخی توصیه‌های راهبردی برای مواجهه‌ای عالمانه و کارآمد با این مرحله در راستای پاسداری از ثبات و امنیت ملی پایدار کشور پیشنهاد می‌کنیم.

سیاست‌گذاری حجاب: ضرورت پرهیز از بی‌ثباتی سیاسی و اجتماعی/ سعید صادقی
اجرای طرح جدید حجاب و عفاف که از اواخر فروردین ۱۴۰۲ آغاز شده است با ملاحظات سیاسی و اجتماعی مختلفی همراه بوده است. یکی از پیامدهای اجرای این سیاست، آثار آن بر ثبات نظام سیاسی است که حفظ و تقویت آن از مهم‌ترین دغدغه‏‌های راهبردی در کشور محسوب می‏‌شود. اگرچه در سیاست‌گذاری‌ها و دستورالعمل‏‌های پیشین تجدیدنظرهایی صورت گرفته است، اما فضای سیاسی و اجتماعی جامعه حاکی از این واقعیت است که ظاهراً کنشگران و ذی‌نفعان موضوع در هر دو سوی طیف موافقان و مخالفان حجاب، با سیاست‏‌های جدید همراهی چندانی ندارند. در گزارش پیش رو، پیامدهای غفلت از اهمیت ثبات‏زدای سیاست‌گذاری‏‌های مرتبط با حجاب بررسی شده و توصیه‌‏هایی راهبردی برای تقویت ثبات سیاسی در خلال سیاست‌گذاری حجاب ارائه شده است.

چالش‌های قانونی فیلترینگ در جمهوری اسلامی ایران/ زینب عبداله خانی
اینترنت و فناوری‌های مبتنی بر آن در جامعه امروز ایران بسیار گسترده شده‌اند تا جایی که می‌شود گفت جزء جدایی‌ناپذیر زندگی مردم هستند. با وجود این، به دلیل تهدیدات امنیتی یا دلایل دیگر، دسترسی به اینترنت روزبه‌روز محدودتر می‌شود. این محدودیت‌ها که موجب نارضایتی‌های گسترده‌ای شده است همواره با حمایت قانون نبوده است. در این نوشتار موضوع فیلترینگ و تقابل قانون با آن بررسی می‌شود.

بایسته‌های مدیریت امنیتی شهرهای بزرگ در عصر خشم شهری/ گروه مطالعات ایران
در قریب به دو دهه گذشته و در سراسر جهان، شهرهای بزرگ صحنه وقوع اعتراضات گسترده خیابانی بوده‌‏اند. این اعتراضات تنها اختصاص به کشورهای فقیر یا در حال توسعه ندارند. کشورهای دارای اقتصاد پیشرفته و سطح رفاه بالا نیز گرفتار این ناآرامی و خشم شهری شده‌‏اند. مجموعه پژوهش‌‏های صورت گرفته در حوزه مطالعات شهر که برای مطالعات امنیت عمومی و امنیت ملی نیز قابل استفاده است دلایل موجد این خشم شهری را در چهار متغیر اصلی بیکاری و فقر ناشی از آن، کمبود مسکن و طرد از پهنه شهری و رانده شدن به حاشیه‏‌ها، خشونت بدون ضابطه، غیرضروری، نامتناسب و بدون پاسخگویی پلیس و در نهایت نبود هیچ امکان سیاسی-دموکراتیک برای تغییر تصمیمات حوزه مدیریت شهری تشخیص داده‌‏اند. با توجه به چهار متغیر مزبور، هر اقدامی در جهت مدیریت امنیتی شهرهای بزرگ و در پیوند با اعتراضات شهری، به خصوص در رابطه با پیشگیری از وقوع چنین اعتراضاتی و نیز ممانعت از تکرار آن یا کاستن از شدت آن‌ها باید این چهار متغیر را در نظر بگیرد. در نوشته حاضر مورد خاص شهر تهران و جلوه‌‏های نسبتاً واضح خشم شهری در آن را با توجه به چهار متغیر مزبور بررسی کرده‌ایم.

رأی دیوان بین‌المللی دادگستری دربارۀ دعوی ایران و امریکا: الزامات و بایسته‌ها/ پیمان حسنی
پس از چندین سال پیگیری و تلاش مستمر، سرانجام در تاریخ ۳۰ مارس ۲۰۲۳ دیوان بین‌المللی دادگستری رأی نهایی خود را در پرونده «برخی اموال ایران» که ناظر بر توقیف غیرقانونی اموال بانک مرکزی ایران در آمریکا بود صادر کرد. این رأی هم از جنبه‌های حقوقی و هم از جنبه‌های سیاسی دارای ابعاد مختلفی است که این نوشتار به برخی از آن‌ها می‌پردازد.

تنش‌زدایی منطقه‌ای: دستاوردها، هزینه‌ها و بایسته‌ها/ یاسر نورعلی‌وند
سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در یک تحول مهم، در دو ماه اخیر روی به سیاست تنش‌زدایی با کشورهای عربی منطقه و در رأس آن‌ها عربستان سعودی آورده است. در این گزارش ضمن برشمردن دستاوردها و هزینه‌های این سیاست برای جمهوری اسلامی ایران، به الزامات و بایسته‌هایی اشاره شده است که بدون توجه به آن‌ها، هزینه‌های این سیاست از دستاوردهای آن بیشتر خواهد بود.

نظم امنیتی در قفقاز جنوبی و بایسته‏‌های سیاست خارجی ایران/ امین پرتو
از زمان پیروزی قاطع نظامی جمهوری آذربایجان بر ارمنستان در جریان جنگ دوم قره‏باغ، نظم امنیتی جدیدی در قفقاز جنوبی رخ نموده است. عناصر این نظم امنیتی جدید، برتری قاطع و غیرقابل جلوگیری نظامی باکو بر ایروان، کاهش حضور و تأثیرگذاری روسیه، افزایش دخالت‏های ترکیه، تشدید ضعف و فترت نظامی و راهبردی ارمنستان، افزایش تحرکات سیاسی و دیپلماتیک رژیم صهیونیستی و در نهایت احساس تنگنای راهبردی برای ایران است. وخامت روابط سیاسی میان تهران و باکو با لفاظی‏های پر آب‌وتاب دوجانبه همراه شده است. ایران نظم امنیتی در حال تکوین در قفقاز جنوبی را به زیان خود و موجد خطرات امنیتی و راهبردی می‏پندارد. مختصات این نظم امنیتی، تهدیدات ناشی از آن و امکانات ایران برای بدل کردن تهدید به فرصت، موضوع نوشتار حاضر است.

حضور چین در خلیج فارس: دلایل و پیامدها/ علیرضا ثمودی
در حالی که چین به یک بازیگر مهم در خاورمیانه تبدیل شده، نقش اقتصادی آمریکا در خلیج فارس کاهش یافته است. در این یادداشت، پس از اشاره به همکاری‌های امنیتی و اقتصادی میان آمریکا و کشورهای خلیج فارس و بررسی تمایل این کشورها برای چرخش به سوی شرق آسیا، مناسبات اقتصادی و امنیتی میان چین و کشورهای منطقه و همچنین تلاش‌های چین برای جهانی‌کردن سیاست خارجی خود بررسی خواهد شد.

تحلیلی بر سند «مفهوم سیاست خارجی فدراسیون روسیه»/ مهدی شاپوری
ششمین نسخۀ سند «مفهوم سیاست خارجی فدراسیون روسیه» در تاریخ ۱۱ فروردین ۱۴۰۲/۳۱ مارس ۲۰۲۳ منتشر شد. این اولین نسخۀ منتشرشدۀ این سند بعد از حمله روسیه به اوکراین در اوایل اسفند ۱۴۰۰/اواخر فوریه ۲۰۲۲ است و با توجه به وضعیت و تحولات مرتبط با جنگ اوکراین و تشدید بی‌‏سابقۀ تنش‌‏ها میان روسیه و غرب، که محیط راهبردی روسیه و واقعیت‌‏های ژئوپلیتیکی پیرامون این کشور را متحول کرده، هم در شناخت تفکر و نگاه روس‌‏ها به جهان و هم در فهم سیاست خارجی روسیه و چشم‌‏انداز آن، اهمیت بسیار بیشتری نسبت به نسخه‌‏های قبلی این سند دارد. رویکرد حاکم بر سند جدید «مفهوم سیاست خارجی فدراسیون روسیه» کاملاً جنگ سردی است و جهت‌‏گیری اصلی آن، تقابل با غرب است. در اسناد قبلی سیاست خارجی و امنیت ملی روسیه، انتقاد از غرب کم‏ و بیش وجود داشته، اما در سند جدید شاهد سطح بی‌‏سابقه‌‏ای از نگرش آشکارا تهاجمی و مقابله‏‌گرایانه در برابر غرب هستیم. همزمان، اهمیت و جایگاه غرب در جهت‏‌گیری‏‌های منطقه‏‌ای سیاست خارجی روسیه تنزل بی‌‏سابقه‌‏ای پیدا کرده است. مهم‌‏ترین محور سند، علاقه و اعتقاد روسیه به شکل‏‌گیری نظام بین‏‌الملل چندقطبی و تلاش جدی از سوی این کشور برای ایجاد چنین نظامی است.

نگاه دیگران: نگاه اندیشکده‌های غربی به حضور چین در خاورمیانه/ علیرضا ثمودی
توافق تهران و ریاض با میانجی‌گری چین یکی از تحولات مهمی است که توجه صاحب‌نظران و کارشناسان مسائل بین‌المللی را به خود جلب کرده است. اندیشکده‌های غربی با انتشار یادداشت‌ها، گزارش‌ها و انجام مصاحبه‌های مختلف به بررسی این توافق و پیامدهای مختلف آن پرداخته‌اند. در این یادداشت، برخی از مهم‌ترین محورهای مورد توجه اندیشکده‌های غربی بررسی شده است.

نگاه دیگران: نگاهی به برآورد استراتژیک ۲۰۲۳ رژیم صهیونیستی/ منصور براتی
موسسه مطالعات امنیت ملی رژیم صهیونیستی۱ به صورت سالانه اقدام به بررسی تهدیدها و فرصت‌های اصلی پیش‌روی این رژیم می‌کند. در ماه‌های نخست سال ۲۰۲۳ «برآورد راهبردی ۲۰۲۳» نیز انتشار عمومی یافت. یافته‌های اساسی این برآورد را می‌توان در سه سطح «تهدیدات»، «فرصت‌ها» و نهایتاً «توصیه‌ها و راهبردها» خلاصه کرد. این موسسه تهدیدات اساسی فراروی رژیم اسرائیل را به ترتیب اهمیت و شدت استراتژیک آنها عبارت از «مسئله فلسطین»، «تیره شدن روابط اسرائیل با ایالات متحده» و نهایتاً «ایرانِ هسته‌ای» می‌داند. به نظر می‌رسد به طور کلی توصیه‌های این برآورد استراتژیک بجز پاره‌ای از مسائل نظیر توسعه شهرک‌های صهیونیست‌نشین در کرانه باختری، با دستورکار یک کابینه لیبرال و میانه‌رو همخوانی بیشتری دارد و بعید به نظر می‌رسد، کابینه جدید نتانیاهو با حضور شخصیت‌های راست افراطی، ماهیتاً با بسیاری از توصیه‌های طرح شده همدلی چندانی داشته باشند.

ماه‌نگار دیده‌بان امنیت ملی - شماره ۱۳۱ - اسفند ۱۴۰۱

ماه‌نگار دیده‌بان امنیت ملی – شماره ۱۳۱ – اسفند ۱۴۰۱

در شماره ۱۳۱ ماه‌نگار دیده‌بان امنیت ملی می‌خوانید:

انقلاب اسلامی به مثابه رخداد راهبردی / فرزاد پورسعید
در چهل‏‌وچهارمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، بازخواندی تحلیلی و علمی این رخداد بار دیگر در دستور کار محافل فکری و اندیشمندان علوم انسانی در داخل و خارج قرار گرفته است؛ چنان‌که بسیاری از مخالفین جمهوری اسلامی تلاش می‌‏کنند با تحلیل‏‌های خود پروژه پشیمان‏‌سازی یا اعلام شرمساری از مشارکت در تحقق این انقلاب را برجسته کنند. در این میان، آنچه اساساً از آن غفلت می‌‏شود، اهمیت راهبردی انقلاب اسلامی است. بر این اساس، نوشتار حاضر به بازنمایی و برجسته‌سازی برخی از نشانه‏‌هایی می‏‌پردازد که به منزله اهمیت این انقلاب به منزله رخدادی راهبردی است.
جمهوری اسلامی: به سوی تثبیت دولت مدرن در ایران / حمید ملک‌زاده
در بحث پیرامون شخصیت‌ها، رخدادها، و نهادهای سیاسی-اجتماعی در طول تاریخ، همواره این مسئله مطرح بوده است که باید آن‌ها را به عنوان چیزی که هستند، یعنی به عنوان هستنده‌هایی تاریخی که در یک بستر زمانی-مکانی خاص«برساخته شده»، عمل کرده و نهایتاً سرنوشت متمایزی پیدا کرده‌اند در نظر گرفت و فهمید. من در این نوشته کوتاه، علی‌رغم مشکلاتی که ممکن است «تاریخی بودن» برای نوشته حاضر به وجود بیاورد، تلاش می‌کنم تا به انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ و نظام سیاسی تثبیت شده در جریان تحولات انقلابی مربوط به آن، به عنوان پدیده‌ای تاریخی و از چشم‌انداز مربوط به بسط دولت مدرن در ایران نگاه کنم. تلاش می‌کنم تا نشان دهم که چطور جمهوری اسلامی ایران را باید به عنوان گامی مؤثر و قابل‌توجه در مسیر بسط و تثبیت ایده دولت مدرن در ایران معاصر در نظر گرفت. برای انجام دادن این منظور، در ابتدای امر، به معضل «تاریخی بودن» می‌پردازم و بعد از آن تلاش می‌کنم تا ضمن مشخص کردن مفاهیم دولت، حکومت و رژیم سیاسی، بررسی کنم که چطور پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ را باید به عنوان گام بلندی در جریان بسط دولت مدرن در ایران در نظر بیاوریم. برای روشن کردن مسائل مربوط به این خط استدلالی به بحث درباره مفاهیمی مانند ولایت فقیه و نهادهایی مانند دادگاه ویژه روحانیت و مجمع تشخیص مصلحت نظام خواهم پرداخت. در آنچه پیرامون این مفهوم و نهادها آورده‌ام، به هیچ عنوان مدعی نیستم که تفسیر یا شرحی فقهی از آن‌ها ارائه کرده‌ام، یا کُنه این مفاهیم را از منظر اعتقادات شیعی بررسی کرده‌ام. بلکه تنها دلالت‌های سیاسی خاص آن‌ها از چشم‌انداز مفهومی مورد نظر خودم را نشان داده‌ام. از این جهت تأکید می‌کنم که آنچه در این زمینه‌ها آورده‌ام را نباید به عنوان بحثی فقهی یا دینی درباره دلالت‌های ایمانی مربوط به این مفاهیم در نظر گرفت.
انقلاب اسلامی و «سوژگی» زنان ایران / وحیده احمدی
این نوشتار به مسئله عاملیت و سوژگی زنان ایرانی پس از انقلاب اسلامی پرداخته و نشان می‏‌دهد که خوانش جدید انقلاب اسلامی از جایگاه زنان در عرصه عمومی، یکی از عناصر بنیادین در تحقق پیشرفت و مشارکت اجتماعی زنان امروز در جامعه ایرانی بوده است.
معماری ژئوپلیتیکی جمهوری اسلامی و مسئله توسعه ایران: دستاوردها و چالش‌ها / محمد مسرور
در طول یک دهه گذشته بخشی از مردم و نخبگان نگران سرنوشت توسعه ایران با توجه به تحریم‌ها و تنش‌های بین‌المللی بودند و در چنین شرایطی آینده کشور را ناروشن ارزیابی می‌کردند. غافل از اینکه علت بنیادین تحریم‌ها و تنش‌های بین‌المللی پیرامون ایران خود توسعه ایران و رشد آن بود و نه مسائل اعلامی و بهانه‌‌های ادعایی. چرا که از همان روز که آمریکایی‌ها به دنبال قانون داماتو رفتند مشخص بود شتاب توسعه‌ ایران را تاب نمی‌آورند. متن پیش رو کوشش می‌نماید تا با تدقیق مفهومی از معنای توسعه، سیری تاریخی از امکان‌های توسعه ایران و نسبت‌های آن را روشن‌ سازد و در حین همین کوشش برای افق‎گشایی، راهبردهایی نیز پیش نهد.
انقلاب اسلامی ایران و شکوفایی زیست‌بوم علم، فناوری و نوآوری / گروه مطالعات ایران
اهمیت سترگ ساحت علم، فناوری و نوآوری در جهان امروز، میزان کامیابی در این عرصه را به یکی از ملاک‌های بنیادین ارزیابی کشورها، نظام‌های سیاسی و حکومت‌ها تبدیل کرده است. اگر یک نظام سیاسی نتوانسته باشد در این عرصه کشور را با امواج خروشان و دائماً نوشوندهٔ رشد و توسعهٔ جهانی همراه کند، به زحمت می‌توان از کارآمدی و دست‌‌‌آوردهای آن نظام در عرصه‌های دیگر سخن گفت. بنابراین، پرسش از آنچه پس از انقلاب اسلامی برای ساحت علم، فناوری و نوآوری کشور رخ داده، پرسشی اساسی در مسیر بررسی و ارزیابی کارنامهٔ انقلاب اسلامی است. ما در این گزارش تلاش می‌کنیم به گوشه‌ای از دست‌آوردهای جمهوری اسلامی ایران در توسعهٔ زیست‌بوم علم، فناوری و نوآوری کشور اشاره کنیم.
امنیت سلامت در جمهوری اسلامی ایران: دستاوردها و چالش‏‌ها / سعید صادقی جقه
امنیت سلامت یکی از ارکان امنیت انسانی بوده و در احساس امنیت عمومی نقشی اساسی دارد. با اینکه روندهای جهانی‏‌شدن، مفهوم جمعیت ملی را متحول ساخته است اما امنیت سلامت کماکان از جمله پیش‏نیازهای توسعه پایدار در هر کشور محسوب می‏شود. بحران‏‌های نوپدید نظیر شیوع کرونا نشان داد که امنیت سلامت، در اغلب حوزه‏‌های اقتصادی و اجتماعی مؤلفه‌ای کلیدی بوده و ضعف یا فقدان آن، فعالیت‏‌های جوامع را تحت‌‏الشعاع قرار می‏‌دهد. مقارن با سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، نوشتار حاضر ضمن تأملی در برخی از مهم‌ترین دستاوردهای نظام جمهوری اسلامی ایران در حوزه امنیت سلامت، چالش‏‌های موجود و چشم‌‏انداز پیش رو را بررسی کرده است.
دستاوردهای اطلاعاتی پس از پیروزی انقلاب اسلامی / گروه مطالعات ایران
یکی از مهم‏ترین حوزه‏‌هایی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مورد توجه نظام جمهوری اسلامی قرار گرفت حوزه اطلاعات و ضداطلاعات به معنی جاسوسی و ضدجاسوسی بود. نظام سیاسی جدید خود را در محاصره انبوهی از دشمنان و توطئه‏‌های خارجی مشاهده می‌‏کرد. از سوی دیگر فاقد هیچ‌گونه تشکیلات اطلاعاتی یا سابقه‏‌ای در این زمینه بود. با این حال با سرعتی قابل توجه پس از پیروزی انقلاب، سازمان‏‌های اطلاعاتی و ضداطلاعاتی در کشور تشکیل گردید و با آموزش نیروی انسانی متخصص و متعهد، از بسیاری از اسرار کشور و نظام محافظت، بسیاری از توطئه‏‌ها خنثی و با کاربست قدرت هوشمند اطلاعاتی در حوزه داخلی و خارجی، از هزینه‌‏های کشورداری کاسته شد و در تحقق منافع ملّی و امنیت ملّی نقشی بی‏بدیل و بسیار مؤثر ایفا گردید.
نگاهی به دستاوردهای دفاعی و نظامی جمهوری اسلامی ایران / امین پرتو
شاید هیچ حوزه حکمرانی در جمهوری اسلامی ایران به اندازه حوزه نظامی و نیروهای مسلح مورد توجه نظام سیاسی قرار نداشته است. به سبب آنکه نظام اسلامی از فردای پس از پیروزی انقلاب، خود را مواجه با تهدیدات نظامی و شبه‏‌نظامی مختلف مواجه می‌‏دید و این تهدیدات را فوری‏‌ترین و اصلی‌‏ترین تهدیدات در قالب تروریسم، تحرکات شبه‌‏نظامی، کودتا و حمله نظامی خارجی مشاهده می‌‏کرد، حوزه مزبور شاهد بیشترین توجه و سرمایه‏‌گذاری بوده است. در نوشته حاضر، به بررسی دستاوردهای دفاعی و نظامی جمهوری اسلامی ایران در چهار حوزه ایجاد نیروهای مسلح مکتبی، خودکفایی دفاعی، دفاع از تمامیت ارضی و امنیت مرزها و در نهایت حمایت از شیعیان، مسلمانان و جهاد فراسوی مرزها به عنوان آنچه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران منعکس شده است می‏پردازیم.
هم‌سازی میان «گفتمان» و «منافع ملی» در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران / سید علی مرندی
مدت‌هاست که از تعارض میان ایدئولوژی و منافع ملی در جمهوری اسلامی ایران سخن به میان می‌آید. این نوشتار ضمن نقد این نگاه نشان می‌دهد که نه تنها گفتمان انقلاب اسلامی در تعارض با منافع ملی نیست بلکه به واسطه عناصر عقلانی موجود در مکتب تشیع هم‌چون «حسن و قبح ذاتی»، قواعد موجود در نظام فقهی هم‌چون «تزاحم»، «حکم ثانویه»، «حکم حکومتی» و… توانسته است مفهوم مدرن «منفعت» را به شیوه‌ای بومی در نظام معنایی اندیشه شیعی در مفهوم «مصلحت» بازنمایی کند و منافع ملی ایران را در این باب تأمین کند.
کتاب ماه: انقلاب اسلامی به مثابهٔ رخداد معنوی: تأملی بر کتاب «زمانی میان زمان‌ها» / فرزاد پورسعید
لیلی عشقی در کتاب زمانی میان زمان‌ها (امام، شیعه و ایران) سعی کرده واقعه‌ انقلاب اسلامی را برخلاف روایت دیگران که بیشتر به شرایط امکان عینی وقوع انقلاب توجه می‌کنند، به شرایط امکان ذهنی و سوبژکتیو وقوع انقلاب توجه کند. در این نوشتار ضمن معرفی و ارزیابی کتاب، به دو آموزهٔ راهبردی اساسی برآمده از آن اشاره می‌کنیم.