ماه‌نگار دیده‌بان امنیت ملی – شماره ۹۹ – تیر ۱۳۹۹
در شماره ۹۹ ماه‌نگار دیده‌بان امنیت ملی می‌خوانید:
اهمیت راهبردی امنیت زیستی در حوزه جنگل‌ها و مراتع کشور/ مراد کاویانی راد
جنگل‌ها و مراتع نقش تعیین‌کننده‌ای در پشتیبانی از امنیت آبی و غذایی دارند. ایران سرزمین خشک، کم‌آب و با محدودیت رویشگاهی است. آمارها گویای روند کاهنده گستره جنگل‌ها و مراتع کشور طی چند دهه گذشته هستند؛ روندی که عمدتاً برآیند بهره‌کشی بیش از ظرفیت محیطی و رشد و گسترش آفات بوده است. بازتاب این وضعیت و تداوم آن، تهدید امنیت زیستی کشور را در پی خواهد داشت. خردادماه گذشته، بَسامد گزارش‌های پیونددار با آتش‌سوزی جنگل‌ها و مراتع در رویشگاه زاگرس که نیمی از آن بیمار است، رو به فزونی نهاد. با نگرش به پیامد تضعیف جنگل و بسامد آتش‌سوزی‌ها، بازتاب‌های زیستی تهدید رویشگاه‌های کشور با تأکید بر حوضه رویشگاهی زاگرس، کانون بررسی و واکاوی نوشتار پیشِ روست.
آسیب‌شناسی آتش‌سوزی جنگل‌های کشور/ حسن صدرانیا
جنگل‌ها ثروت عمومی کشور هستند. آتش‌سوزی هر ساله این ثروت را به نابودی می‌کشاند. برآورد شده سالانه ۶۳ هزار هکتار از جنگل‌های ایران نابود می‌شود که حدود ۱۵ هزار هکتار آن بر اثر آتش‌سوزی است. برای حفاظت از این ثروت در برابر آتش‌سوزی سازمان‌های مختلفی تشکیل شده و به طور خاص وظیفه حفظ و حراست از جنگل‌های کشور به سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری واگذار شده است. برآوردها حاکی از آن است که این سازمان به تنهایی قادر به انجام این مهم نبوده و از این رو، سازمان مدیریت بحران کشور برای رفع ناهماهنگی بین نهادی در امر مهار آتش‌سوزی جنگل‌ها ورود می‌کند؛ تجربه‌ای که در سال ۱۳۹۹ عملکرد موفقی را نشان نداده است. از این رو، نوشتار پیش رو به آسیب‌شناسی این موضوع پرداخته و تلاش کرده از منظر قانونی، ساختاری، کارکردی و فرهنگی- اجتماعی موضوع را بررسی کند.
سلبریتی‌شدن گروه‌های مرجع و پیامدهای راهبردی آن/ یاسر نورعلی‌وند
با افزایش حضور عمومی سلبریتی‌ها در عرصه‌های اجتماعی مختلف، نظیر انتخابات، جنبش‌های اجتماعی، زیست‌محیطی، فعالیت‌های خیرخواهانه و… و ایفای نقش و تأثیرگذاری آن‌ها بر روندهای سیاسی و اجتماعی، در سال‌های اخیر به این بحث دامن زده شده که سلبریتی‌ها جای گروه‌های مرجع سنتی را گرفته و از تأثیرگذاری بیشتری در جامعه برخوردار شده‌اند. نوشتار پیش رو، ضمن بررسی رابطه سلبریتی‌ها و گروه‌های مرجع، با اتکا به مفهوم سلبریتی‌شدن گروه‌های مرجع، تحول این گروه‌ها در بستر فضای مجازی و پیامدهای راهبردی آن را به بحث گذاشته است.
کارکرد نهادهای نظارتی در عرصه مدیریت ورزش/ سید مسعود موسوی
در شرایط کنونی، بخش مهمی از مشکلاتی که در ورزش کشور وجود دارد، به مدیریت این حوزه بر میگردد. در سایه تصمیمات اشتباهی که برخی مدیران ورزشی گرفتهاند، زیانها و خسارتهای قابل توجهی به کشور وارد شده است. یکی از نمودهای عینی در این زمینه، خسارتها و هزینههای سنگینی است که کشور، در شرایطی که تحت شدیدترین فشارهای اقتصادی قرار دارد، به جهت برخی غفلتها و اشتباهات مدیران ورزشی باید به عنوان خسارت به مربیان و بازیکنان خارجی بپردازد. در این مقاله، ضمن تبیین مسائلی که در این خصوص ورزش کشور گرفتار آن است، نقش نهادهای نظارتی و راهکارهایی که می‌توان برای اصلاح این وضعیت اندیشید، مطرح شده است.
امنیت جانی در خانواده ایرانی و بایسته‌های سه اقدام؛ کیفری، تأمینی و فرهنگی/ حسن عالی‌پور
خشونت خانگی در خانواده‌های ایرانی در بهار ۹۹ بار دیگر چالشی پردامنه و داستانی همیشگی را بر زبان‌ها انداخت که برای امنیت در خانواده باید از چه راهبردهایی بهره برد؟ آیا قانون منهای فرهنگ یا فرهنگ بدون الزام قانونی می‌تواند در این راستا کمک‌کننده باشد؟ اگر باید با هر دو به تأمین جانی در خانواده ایرانی کوشید، چگونه می‌توان میان قانون‌گذاری که امری دسترس‌پذیر و کوتاه‌مدت و گاه شعارزده است با فرهنگ‌سازی که برنامه درازمدت و بنیادین است، پیوند برقرار کرد. کشته‌شدن چندین عضو خانواده از سوی اعضای دیگر، به ویژه دختران از سوی پدران که خبرپراکنی‌ها درباره رومینا اشرفی و ریحانه عامری بسیار گسترده بود، به جریانی برای بیدارکردن جامعه ایرانی در شیوه تعامل‌ها نسل‌ها با هم از یک سو و تصویب قانون حمایت از اطفال و نوجوان در اردیبهشت ۹۹ از سوی دیگر انجامید. با این حال، اگر این رخدادهای نگران‌کننده با رخدادهای دیگر فراموش شوند و قانون نیز کارآمدی بایسته را نداشته باشد، داستان خشونت در خانواده ایرانی همچنان خواهد ماند. این گزارش در پی پرداختن به راهبردهای کوتاه‌مدت و بلندمدت در راستای امنیت جانی در خانواده ایرانی است.
راهبردهای کاهش ورودی پرونده کیفری/ گروه حقوق امنیت ملی
راهبردهای قضاییِ کاهش ورودی پرونده، در پیِ ایجاد تعادل میان آغاز پرونده و فرجام آن است تا از ره‌گذر این تعادل، هم امنیت قضایی فراهم و هم از انباشت پروندهها در دستگاه قضایی و پیرو آن تورم جمعیت کیفری زندان پیش‌گیری شود. در این گزارش، به بنیادی‌ترین راهبردهای در دسترس برای دستگاه قضا پرداخته می‌شود. این راهبردها چنانکه گفته شد، تنها از دریچه شایستگی قوه قضائیه در پیگیری آن‌ها بیان می‌شود.
راهبردهای مدیریت زندان و بایسته‌های زندان‌زدایی/ گروه حقوق امنیت ملی
سیمای کنونی زندان در ایران، سیمایی آمیخته با تورم جمعیت کیفری، وضعیت نامناسب بهداشتی و چالش‌های مربوط به پاسداشت حقوق زندانیان است. بر این اساس، گزارش حاضر بر پایه راهبردسنجیِ برگرفته از منابع قانونی و رویه‌های قضایی از یک سو و راهبردنویسی برای برطرفسازی چالش‌های کنونی زندان از سوی دیگر تدوین شده و به راهبردهای مدیریت زندان و بایسته‌های زندان‌زدایی در جامعه ایرانی میپردازد.
آموزههای راهبردی خیزش ضد نژادپرستی در آمریکا/ فرزاد پورسعید
در روز دوشنبه پنجم خردادماه، پس از خفهشدن یک مرد سیاهپوست آمریکایی توسط پلیس ایالتی این کشور، موجی از اعتراضات و شورشهای عمومی این کشور را فرا گرفت، به طوری که به اذعان رسانههای آمریکایی، از زمان راه‌پیمایی بزرگ مارتین لوتر کینگ که به ترور او انجامید، آمریکا شاهد چنین تظاهرات وسیعی نبوده است؛ آن هم نه در یک ایالت و یک شهر، بلکه در ده‌ها شهر و به تدریج در سراسر آمریکا. گزارش حاضر به بررسی علل شکلگیری و گسترش این شورشها، در قالب پنج آموزه راهبردی منتج از آن‌ها میپردازد.
تمدید تحریم‌های تسلیحاتی؛ سیاست آمریکا و راهبرد ایران/ گروه مطالعات بینالملل
گزارش پیش‌رو با در نظر گرفتن تحولات و بحث‌های اخیر پیرامون مسئله هسته‌ای و تلاش آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران، به دنبال پاسخ به این سئوال است که سیاست آمریکا در مسیر تمدید تحریم‌های تسلیحاتی چه وضعیت‌های محتملی را پیش روی ایران قرار خواهد داد و در مقابل، ایران باید چه راهبردی را در پیش گیرد؟
تحولات آمریکا، آینده ترامپ و گزینه‌های ایران/ محمود یزدانفام
گسترش ویروس کرونا، پیامدهای اقتصادی بسیار شدید آن و کشته شدن جورج فلوید و شروع اعتراضات ضد تبعیض نژادی، شرایط داخلی ترامپ را برای پیروزی در انتخابات ۱۳ آبان سال جاری به شدت تحت تأثیر قرار داده است. در این نوشته، تأثیر شرایط داخلی آمریکا بر سیاست خارجی ترامپ و گزینه‌های پیش روی جمهوری اسلامی ایران در قبال آمریکا بررسی شده است.
خرید مستقیم ماه‌نگار دیده‌بان امنیت ملی شماره ۹۹ با تخفیف ویژه
