انتخابات میان دوره‌ای کنگره آمریکا و پیامدهای آن
انتخابات کنگره آمریکا، در روز سه‌شنبه، ۶ نوامبر ۲۰۱۸ برگزار خواهد شد و طی آن، سرنوشت ۴۳۵ کرسی مجلس نمایندگان و ۳۴ کرسی سنا مشخص خواهد شد. در حال حاضر در سنا، جمهوریخواهان ۵۱ و دموکراتها ۴۹ کرسی (با احتساب دو نماینده مستقل) و در مجلس نمایندگان نیز، جمهوریخواهان ۲۴۰ و دموکراتها ۱۹۵ کرسی را در اختیار دارند.
در این راستا، فضای سیاست داخلی آمریکا، مدت‌هاست که به دلیل برگزاری انتخابات کنگره در سال ۲۰۱۸، تحت تأثیر خود قرار گرفته است و احزاب، تلاش‌های خود را برای جلب نظر مردم و تخریب حزب مخالف، شروع کرده‌اند. در این میان، آنچه این انتخابات را پراهمیت‌تر کرده است، احتمال بالای قدرت‌گرفتن دموکراتها در کنگره است که دونالد ترامپ نیز بارها نسبت به عواقب چنین اتفاقی هشدار داده است. در این نوشتار، ضمن بررسی احتمال روی کار آمدن دموکراتها در کنگره و تبعات آن، به این موضوع نیز پرداخته خواهد شد که این تغییر چه تأثیری بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران خواهد داشت؟
انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا
انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا هر ۴ سال یک‌بار و ۲ سال پس از انتخابات ریاست جمهوری برگزار می‌شود. به عبارت دیگر، انتخابات مجلس نمایندگان آمریکا هر دو سال یک‌بار است و هر دو سال کل اعضای مجلس (۴۳۵ نفر) در معرض رأی‌گیری قرار می‌گیرند. انتخابات سنا نیز هر شش سال یک‌بار است و هر دو سال، یک‌سوم آن باید رأی‌گیری شوند.
وضعیت دموکراتها در انتخابات
به طور کل در انتخابات آمریکا، حزب رئیس جمهور در انتخابات میان‌دوره‌ای شکست می‌خورد، اما در این انتخابات، چنین امری الزاماً صدق نمی‌کند. با بررسی احتمال پیروزی دموکراتها در سنا شروع می‌کنیم. هر حزب برای کنترل سنا، باید ۵۱ کرسی را به دست آورد و برای کنترل مجلس نمایندگان نیز هر حزب باید حداقل ۲۱۸ کرسی را در اختیار داشته باشد. در سنا، دموکراتها ۴۹ کرسی را در اختیار دارند و تا کسب اکثریت، تنها نیاز به کسب دو کرسی دیگر دارند.
با وجود این، اوضاع جمهوریخواهان مناسب‌تر است؛ چرا که آن‌ها صرفاً از ۹ کرسی دفاع خواهند کرد و دموکراتها از ۲۶ کرسی که در ۱۰ ایالت از این موارد، ترامپ بر کلینتون پیروز شده است. لذا با توجه به اینکه دموکراتها باید علاوه بر حفظ وضعیت فعلی خود، حداقل ۲ کرسی نیز از حزب رقیب به دست بیاورند؛ که این امر با توجه به ناتوانی دموکراتها در حفظ تناسب فعلی (با توجه به پیش‌بینی‌ها)، بعید به نظر می‌رسد. این موضوع، یعنی برتری جایگاه جمهوریخواهان در انتخابات سنا و متزلزل بودن دموکراتها که در نمودار نیویورک‌تایمز، مشخص است.
|
شکل ۱- برتری سناتورهای جمهوری‌خواه در نظرسنجی نیویورک تایمز |
|
شکل ۲- وضعیت سناتورهای هر حزب و احتمال حضور رأی آوردن مجدد آن‌ها |
طبق نمودار بالا، صرفاً ۵ کرسی از جمهوریخواهان و ۱۲ کرسی از دموکراتها، ممکن است تغییر کنند و به حزب مخالف واگذار شوند. بنابراین همانطور که گفته شد، احتمال پیروزی دموکراتها در سنا بسیار پایین است. ولی در مجلس نمایندگان، این احتمال متفاوت است. در مجلس نمایندگان، دموکراتها باید حداقل ۲۳ کرسی به وضعیت فعلی خود اضافه کنند که طبق پیش‌بینی گزارش سیاسی کوک[۱]، این آمار به نفع دموکراتها است.
|
شکل ۳- پیش‌بینی میزان کرسی‌های اختصاص‌یافته به هر حزب |
ریل کلیر پالتیکس[۲] نیز، پیروزی دموکراتها را در این حوزه پیش‌بینی کرده است:
|
شکل ۴- میزان محبوبیت هر یک از احزاب |
این موضوع (پیروزی دموکراتها در مجلس نمایندگان)، علل مختلفی نیز می‌تواند داشته باشد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- کژحوزه‌بندی: این اقدام روشی برای تغییر نتایج انتخابات از طریق بازآرایی حوزه‌های انتخابیه است. در ایالت پنسیلوانیا دموکراتها به همین دلیل احتمال کسب ۳-۴ کرسی را خواهند داشت. البته کژحوزه‌بندی، به طور کل به نفع جمهوریخواهان است.
- عدم محبوبیت در زمینه‌هایی نظیر سلامت و مهاجرت و همچنین، اتهامات مطرح‌شده علیه ترامپ، خصوصاً اتهام خیانت به کشور نیز از جمله مواردی است که ممکن است باعث کاهش آراء جمهوری خواهان شود. اما ترامپ تلاش کرده است تا با نمایش ضربات و صدمات کنگره‌ای خصوصاً به اقتصاد و مدیریت کشور، از میزان این امر بکاهد و حتی بازی را به نفع خود تغییر دهد. در همین راستا، کلینتون نیز در آخرین سخنرانی خود، رسماً اعلام کرد که بحث استیضاح، اولویت دموکراتها در صورت کسب اکثریت مجلس نخواهد بود.
- دخالت کشورهای خارجی نظیر، آلمان، روسیه و چین در انتخابات آمریکا می‌تواند از سایر علل این امر باشد. به‌عنوان مثال، این کشورها بر کالاها و اقلام ایالت‌هایی که به ترامپ رأی داده‌اند، تعرفه وضع می‌کنند.
- پایگاه رأی دموکراتها نسبت به پایگاه رأی جمهوریخواهان، شور و شوق بیشتری نسبت به مشارکت در انتخابات دارند. نسل جدید و جوانان نیز عموماً حامیان دموکراتها هستند و اکثریت شرکت‌کنندگان در انتخابات میان‌دوره‌ای را تشکیل می‌دهند؛ که این امر احتمال پیروزی دموکراتها در مجلس نمایندگان را بیشتر می‌کند.
پیامدهای انتخابات کنگره و اهمیت آن برای ترامپ
اگر جمهوریخواهان بتوانند بر مجلس نمایندگان و سنا مسلط شوند، شرایط فعلی ادامه خواهد داشت و ترامپ برنامه‌های خود را به راحتی و بدون مشکل چندانی پیاده خواهد کرد. در این صورت او می‌تواند تسویه حساب‌های شخصی خود را با افراد مخالف و منتقدانش نیز انجام دهد. اما اگر دموکراتها روی کار بیایند، شرایط متفاوت خواهد بود. روی کار آمدن دموکراتها در کنگره به معنی ایجاد مشکل در انجام برنامه‌هایی است که ترامپ قصد انجام آن‌ها را به منظور کسب نتیجه مطلوب در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ دارد؛ که به‌عنوان نمونه می‌توان به اوباماکر و یا دیوارکشی میان مکزیک و آمریکا اشاره کرد. اقدام دیگر در این راستا می‌تواند نظارت بیشتر بر ترامپ و اطرافیان او و همچنین انجام تحقیقات پیرامون او باشد؛ ترامپ کمی نگران مطرح‌شدن بحث‌های مربوط به استیضاح او و تحقیقات مولر نیز می‌باشد؛ اگرچه سنای جمهوری‌خواه از استیضاح او به احتمال زیاد ممانعت خواهد کرد. تعطیلی دولت[۳] آمریکا به دلیل مخالفت دموکراتها با برخی بودجه‌های دولت نیز چندان دور از ذهن نخواهد بود.
از دیگر تبعات انتخاب دموکراتها، شکل‌گیری پدیده‌ای است که در آمریکا آن را اردک لنگ[۴] می‌نامند می‌باشد. بدین معنی که جمهوری‌خواهانی که هم اکنون در مجلس اکثریت هستند، دیگر قدرتی ندارند و در بازه نوامبر تا ژانویه و حضور اعضای جدید، عملاً کنگره تصمیم جدی‌ای نخواهد گرفت. این بازه برای ترامپ می‌تواند فرصت مناسبی برای افزایش قدرت خود و ضربه‌زدن به مخالفانش نظیر جف سشنز را فراهم کند. در نهایت، قدرت‌گیری دموکراتها، در نهایت باعث ایجاد شکاف و تضاد میان دو قوه و نخبگان آمریکا خواهد شد که این امر ممکن است تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی در آمریکا را با مشکل مواجه سازد.
تبعات انتخابات آمریکا برای جمهوری اسلامی ایران
اگر به تاریخ رجوع کنیم، مشاهده می‌شود که در دوره جورج بوش، دموکراتها توانستند بر کنگره مسلط شوند اما در عمل نتوانستند هیچ اقدام مؤثری علیه بوش و ملزم‌کردن او به خروج نیروها از عراق (در سال ۲۰۰۷) صورت دهند. به طور کل، روی کار آمدن هر یک از این دو حزب بر سیاست خارجی و امنیتی امریکا نسبت به ایران هیچ تأثیری نخواهد گذاشت که یکی از جمله دلایل آن می‌توان به لابی صهیونیست در کنگره آمریکا اشاره کرد. در همین راستا، مقابله با ایران بخشی از سیاست دو حزبی آمریکا است. با این حال، در صورتی که دموکراتها بتوانند کنگره را در دست بگیرند، ممکن است سیاست‌های تندتری نسبت به ایران اتخاذ کنند و حتی این سیاست‌های ضد ایرانی آمریکا را به صورت قانونی و ساختارمندتر پیگیری کنند.
نتیجه‌گیری
در نهایت لازم است اشاره شود که به نظر می‌رسد دموکراتها در بهترین حالت بتوانند بر صرفاً مجلس نمایندگان مسلط شوند و هرچند این امر موفقیت بزرگی برای آن‌ها محسوب می‌شود، اما به دلیل همراهی سنا با ترامپ، نخواهند توانست اقدام جدی‌ای را صورت دهند. مردم آمریکا از پیشرفت‌های اقتصادی ترامپ راضی هستند و به همین دلیل بسیار بعید به نظر می‌رسد با توجه به دلایلی که ذکر شد، دموکراتها بتوانند سنا را نیز در کنترل خود بگیرند. به هر صورت، آنچه حائز اهمیت است، ثابت‌بودن سیاست آمریکا نسبت به ایران و خصوصاً برجام است و نباید انتظار هیچ اتفاقی را در این مورد داشت. ترامپ دستاورد خاصی در سیاست خارجی خود ندارد (خصوصا که احتمال بالا رفتن قیمت نفت به تبع تصمیمات ترامپ نیز بسیار بالا است) و به پای میز مذاکره کشاندن ایران و یا کسب توافق هسته‌ای با کره شمالی، می‌تواند دستاورد بزرگی برای او درست در روزهای پیش از انتخابات باشد و در واقع تبدیل به سورپرایز اکتبر او شود.
طه اکرمی- کارشناس مطالعات آمریکا
[۱] Cook Political Report
[۲] Real Clear Politics
[۳] Government Shutdown
[۴] Lame Duck
