کتاب حاضر به معرفی نظریهها و روشهایی میپردازد که پژوهشگران علوم سیاسی برای شناخت امور سیاسی مورد استفاده قرار میدهند. اگر بخواهیم رشته علوم سیاسی را بشناسیم باید ببینیم که علمای این رشته چه روشهایی را برای فهم، کشف و تحلیل فرایندهای پیچیده سیاست به کار میبندند. نویسندگان در بخش اول به نُه رهیافت در علوم سیاسی شامل رفتارگرایی، نظریه انتخاب عقلانی، نهادگرایی، سازهانگاری، فمینیسم، مارکسیـسم، پساساختارگرایی، روانشــناسی سیاسی و نظریه هنجاری میپردازند. در بخش دوم نیز موضوعات روششناختی و برخی روشهای پژوهش شامل هستیشناسی و معرفتشناسی، مباحث فرانظری، طرح پژوهش، روشهای کمی، کیفی و مقایسهای، کلان دادهها و روش آزمایش، توضیح داده میشود. در نتیجهگیری به این سؤال مهم میپردازد که رشته علوم سیاسی تا چه اندازه به مسائل واقعی ربط دارد که در جهان سیاست میگذرد.
مترجم کتاب، امیرمحمد حاجییوسفی دانشآموخته دکتری علوم سیاسی و روابط بینالملل از دانشگاه کارلتون (کانادا) و عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی است و عمدتاً دروس روش پژوهش در علوم سیاسی و روابط بینالملل و نظریههای علوم سیاسی، روابط بینالملل، اقتصاد سیاسی بینالملل و سیاست خارجی را تدریس میکند. وی در پژوهش عمدتاً بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران متمرکز است. مهمترین تألیفات وی عبارتاند از:
• دولت، نفت و توسعه اقتصادی در ایران؛
• سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران؛
• ایران و خاورمیانه؛
• ایران و رژیم صهیونیستی؛
• قیامهای مردمی در کشورهای عربی؛
• ارزشیابی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران.
===فهرست مطالب===
سخن ناشر۱۵
مقدمه مترجم بر کتاب نظریه و روش در علوم سیاسی۱۷
فصل اول: مقدمه/ ویوین لاوندز، دیوید مارش و جری استوکر
سیاست چیست؟ و اندیشهورزان سیاسی چهچیزی را مطالعه میکنند؟۲۸
رهیافت علمی به سیاست به چه معناست؟۳۰
رشته علوم سیاسی: استقبال از تنوع؟۳۳
بخش اول: نظریهها و رهیافتها
مقدمه بخش اول/ ویوین لاوندز، دیوید مارش و جری استوکر۳۹
فصل دوم: تحلیل رفتاری/ دیوید سندرز
ظهور نهضت رفتاری و ویژگیهای محوری آن۴۴
انتقادهایی از رهیافت رفتاری۴۹
اعتراض به ادعای پوزیتیویستی مبنیبر اینکه گزارههایی … ۴۹
تمایل به تجربهگرایی بیمبالات۵۰
استقلال فرضی نظریه از مشاهده۵۳
نقاط قوت رهیافت رفتاری: یک نمونه۵۵
نتیجه: میراث رفتارگرایی در قرن بیستویکم۶۳
منابعی برای مطالعه بیشتر۶۵
فصل سوم: انتخاب عقلانی/ اندرو هیندمور و برد تیلور
مقدمه۶۷
روشهای علم اقتصاد (و انتخاب عقلانی)۶۹
منطق کنش جمعی۷۲
کنش جمعی و محیط زیست۷۶
نقدهایی بر نظریه انتخاب عقلانی۷۹
از امپریالیسم تا همزیستی مسالمتآمیز۸۳
نتیجهگیری۸۴
منابعی برای مطالعه بیشتر۸۵
فصل چهارم: نهادگرایی/ ویوین لاوندز
رهیافت نهادگرایی سنتی۸۹
ظهور «نهادگرایی جدید»۹۰
سه نهادگرایی جدید۹۲
ویژگیهای بسیار مهم نهادگرایی جدید۹۴
نهادها بهمثابه قواعد نه سازمانها۹۵
نهادهای رسمی و غیررسمی۹۶
نهادهای پویا و ثباتبخش۹۶
نهادها بهعنوان حاملان ارزشها و قدرت۹۷
نهادهای زمینهمند۹۸
معماهای نهادگرایی جدید۹۹
یک نهاد چیست؟۱۰۰
نهادها از کجا میآیند و چگونه دگرگون میشوند؟۱۰۴
آیا رهیافتهای هنجاری و انتخاب عقلانی با یکدیگر سازگار هستند؟۱۰۷
نتیجهگیری۱۱۰
منابعی برای مطالعه بیشتر۱۱۱
فصل پنجم: سازهانگاری و نظریه تفسیری/ کریگ پارسونز
ریشههای سازهانگاری۱۱۴
وجوه متمایز سازهانگاری۱۱۷
تنوع در سازهانگاری۱۲۴
تنوع و گونههای معرفتشناسانه۱۲۴
سازوکارهای متفاوت و سازههای اجتماعی مختلف۱۲۶
جامعهپذیری۱۲۶
تشویق (ترغیب و متقاعدسازی)۱۲۷
بریکولاژ۱۲۸
روشهای مختلف۱۲۹
نتیجهگیری۱۳۳
منابعی برای مطالعه بیشتر۱۳۴
فصل ششم: رهیافتهای فمینیستی و جنسیتی/ مریل کنی و فیونا مک کی
فمینیسم چیست؟۱۳۶
رشته علوم سیاسی: بنیانهای جنسیتی۱۳۷
زنان در رشته علوم سیاسی۱۴۰
جنسیت و رشته علوم سیاسی۱۴۲
بازنمایی سیاسی۱۴۶
زنانهساختن احزاب سیاسی۱۴۸
جنسیتیکردن دولت و فمینیسم دولتی۱۴۹
معماها و چالشها۱۵۰
نتیجهگیری۱۵۳
منابعی برای مطالعه بیشتر۱۵۳
فصل هفتم: مارکسیسم: دیدگاهی جهانی/ ری کیلی
مارکسیسم و سرمایهداری: اقتصادگرایی ساختاری یا اقتضاییبودن تحت راهبری کارگزار؟۱۵۶
اقتصادگرایی مارکسیستی و زیربنا و روبنا۱۵۶
مارکس و سرمایهداری۱۵۹
مارکسیسم، سرمایهداری و ناسیونالیسم۱۶۱
مارکسیسم و جهانیسازی: تکخطی اقتصادگرا یا توسعه اقتضایی نامتوازن؟۱۶۲
اقتصادگرایی مارکسیست و پراکندگی سرمایه۱۶۲
مارکس و نظم نابرابر بینالمللی۱۶۳
مارکسیسم، امپریالیسم و توسعه نامتوازن۱۶۶
مارکسیسم و هژمونی: اهمیت گرامشی۱۶۷
بحث درباره جهانیسازی در قرن بیستویکم۱۶۸
تعریف جهانیسازی معاصر۱۶۸
ایدههای مارکسیستی همچنان ربط دارند ۱: جهانیسازی بهمثابه توسعه نامتوازن و ترکیبی۱۶۹
ایدههای مارکسیستی همچنان ربط دارند ۲: هژمونی و نظم بینالمللی۱۷۱
نتیجهگیری۱۷۲
منابعی برای مطالعه بیشتر۱۷۳
فصل هشتم: پساساختارگرایی/ مارک وِنمن
ساختارگرایی فرانسوی۱۷۷
از ساختارگرایی تا پساساختارگرایی۱۸۰
پساساختارگرایی در سیاست و روابط بینالملل۱۸۲
مفروضات هستیشناسانه و معرفتشناسانه پساساختارگرایی۱۸۶
نقد و ارزیابی۱۸۹
نتیجهگیری۱۹۳
منابعی برای مطالعه بیشتر۱۹۴
فصل نهم: روانشناسی سیاسی/ فرانک مولز و پاول تی هارت
یک ابتکار میانرشتهای ۱۹۵
کشمکش و منازعه سیاسی۱۹۸
رهبری و پیروی سیاسی۲۰۱
چه کسی امور را رهبری میکند؟۲۰۱
چگونه گروهها به تعیین رهبر و رهبران به کسب پیرو میپردازند؟۲۰۲
باورهای سیاسی و ایستارهای رأیدهندگان۲۰۶
تصور جهان سیاسی۲۰۷
علل و نتایج ایستارهای سیاسی۲۰۸
رادیکالیسم و افراطگرایی: آسیبشناسی یا سیاست؟۲۰۹
درک تصمیمگیری سیاسی۲۱۰
از انسان اقتصادی تا انسان روانشناختی۲۱۰
گروهها بهمثابه دارایی یا مشکل در تصمیمگیری سیاستی؟۲۱۱
روشها و چشماندازهای رهیافت روانشناسی سیاسی۲۱۳
منابعی برای مطالعه بیشتر۲۱۴
فصل دهم: نظریه سیاسی هنجاری/ کریس آرمسترانگ
مقدمه۲۱۵
روشها در نظریه هنجاری سیاسی۲۱۷
رالز در باب تعادل انعکاسی ۲۱۷
کوهن در باب واقعیتها و ارزشها۲۲۰
نظریه هنجاری و عدالت جهانی۲۲۳
آرمانهای سیاسی و امکان تحقق۲۲۴
منابعی برای مطالعه بیشتر۲۳۰
بخش دوم: روشها و طرح پژوهش
مقدمه بخش دوم: ویوین لاوندز، دیوید مارش و جری استوکر۲۳۳
فصل یازدهم: پوست نه پوستین: هستیشناسی و معرفتشناسی در علوم سیاسی/ دیوید مارش، سلن ارکان و پاول فورلانگ
معرفی هستیشناسی و معرفتشناسی۲۳۸
معنای هستیشناسی و معرفتشناسی (و روششناسی)۲۳۸
رابطه هستیشناسی و معرفتشناسی۲۴۰
تمایز میان مواضع هستیشناسی و معرفتشناسی۲۴۲
تمایز میان مواضع هستیشناختی۲۴۳
شالودهانگاری/عینیگرایی/واقعگرایی۲۴۳
ضدشالودهانگاری/ سازهانگاری/ نسبیگرایی۲۴۴
تمایز میان مواضع معرفتشناختی۲۴۵
رهیافتهای علمی در مقابل هرمنوتیک۲۴۵
مواضع پوزیتیویستی، تفسیری و واقعگرایی انتقادی۲۴۶
چرا این تمایزها اهمیت دارند؟۲۴۷
در جستوجوی رهیافتهای مختلف درباره هستیشناسی و معرفتشناسی۲۴۸
پوزیتیویسم۲۴۸
تفسیرگرایی۲۵۳
واقعگرایی انتقادی۲۵۷
هستیشناسی و معرفتشناسی در پژوهش تجربی۲۵۹
پژوهش تجربی در باب دموکراسی مشورتی: پوزیتیویسم در مقابل تفسیرگرایی۲۵۹
نتیجهگیری۲۶۳
منابعی برای مطالعه بیشتر۲۶۴
فصل دوازدهم: موضوعات فرانظری/ دیوید مارش
مفهومبندی ساختار، کارگزار و حوزه معنایی۲۶۶
ساختار۲۶۸
کارگزار۲۶۹
عرصه معنایی۲۷۲
رهیافتهای دیالکتیکی درباره مناسبات میان ساختار، کارگزار، مادی و معنایی۲۷۲
ساختار و کارگزار: رهیافتهای دیالکتیکی۲۷۳
نظریه ساختیابی۲۷۳
رهیافت مورفوژنتیک۲۷۳
رهیافت راهبردی-رابطهای۲۷۵
بوردیو و عادتواره۲۷۷
مادی و معنایی: سازهانگاری پرمایه و کممایه۲۷۹
ثبات و دگرگونی۲۸۲
کالین هی: مفهومبندی خطی زمان۲۸۲
تانکیس: مفهوم غیرخطی زمان۲۸۳
مدل زمان منعطف: مفهوم زیستی زمان۲۸۴
تکامل متناوب۲۸۴
ایستایی نسبی و تغییر سریع۲۸۵
از لحاظ جنبه مکانی۲۸۶
نتیجهگیری۲۸۹
منابعی برای مطالعه بیشتر۲۹۰
فصل سیزدهم: طرح پژوهش/ دیمیتر توشکاو
طرح پژوهش چیست؟۲۹۱
فرایند پژوهش۲۹۳
عناصر طرح پژوهش۲۹۴
پرسشهای پژوهش و اهداف پژوهش۲۹۴
نظریه و پژوهش تجربی۲۹۹
توصیف۲۹۶
تبیین۲۹۷
تفسیر۲۹۸
مفهومسازی و عملیاتیسازی۳۰۱
انواع روششناسیهای پژوهش۳۰۲
انتخاب مورد و متغیر برای انواع پژوهشهای مختلف۳۰۵
پژوهش آزمایشی۳۰۵
پژوهش مشاهدهای مبتنیبر تعداد زیاد موارد۳۰۷
پژوهش مقایسهای۳۰۹
مطالعه موردی (موردپژوهی) و تحلیل درونموردی۳۰۹
نتیجهگیری: قوت و نوید طرح پژوهش۳۱۱
منابعی برای مطالعه بیشتر۳۱۲
فصل چهاردهم: روشهای کیفی/ آریادنه ورومن
مناظرهها در باب روشهای کیفی: بازکشف تحلیل کیفی۳۱۴
تمایز روشها و تحلیلهای کیفی در چیست؟۳۲۱
ابزارهای پژوهش کیفی۳۲۳
پژوهش اولیه: مصاحبه، مباحثه گروهی و قوم نگاری۳۲۵
پژوهش ثانویه: استفاده از ابزارهای مبتنیبر متن/سند۳۲۹
نتیجهگیری: استفاده از روشهای کیفی در علوم سیاسی در حال و آینده۳۳۲
منابعی برای مطالعه بیشتر۳۳۳
فصل پانزدهم: روشهای کمی/ پیتر جان
گردآوری و مدیریت دادهها۳۳۷
قدرت توصیف۳۳۹
جداول و آمار استنباطی۳۴۲
تحلیل چندمتغیره۳۴۵
مدلهای آزمون و گزارش۳۵۱
تحولات اخیر۳۵۵
نتیجهگیری۳۵۶
منابعی برای مطالعه بیشتر۳۵۷
فصل شانزدهم: روش مقایسهای/ مت رایان
مقدمه۳۵۹
سیاست مقایسهای و روش مقایسهای: سیاست مبتنیبر مشاهده دنیای واقعی۳۶۰
روش مقایسهای و روش علمی – چرا راهبردهای پژوهش مبتنیبر تعداد کم؟۳۶۱
روشهای پژوهش آزمایش میل و تأثیر آن بر علوم سیاسی مقایسهای۳۶۳
روش توافق۳۶۴
روش اختلاف۳۶۶
روش توافق و اختلاف (تلفیقی)۳۶۷
راهبردهای بسیار متفاوت و بسیار مشابه۳۶۹
تغییر ماهیت راهبردهای پژوهش مقایسهای: تحلیل مقایسهای کیفی۳۷۱
موردپژوهیها، مقایسه درونموردی و ردیابی فرایند۳۷۵
انتخاب مورد۳۷۶
تحلیل درونموردی۳۷۸
نتیجهگیری: تکامل مقایسه در پاسخ به چالشها۳۸۰
منابعی برای مطالعه بیشتر۳۸۲
فصل هفدهم: روش آزمایش/ هلن مارگتز و جری استوکر
روش آزمایش چیست؟۳۸۴
برآمدن روش آزمایش۳۸۵
یادگیری از آزمایشهای داخل لابراتوار۳۸۷
آموزههای آزمایشهای میدانی۳۹۱
آموزههای آزمایشهای اینترنت-پایه۳۹۲
آموزههای آزمایشهای طبیعی۳۹۴
دامهایی در روش آزمایش۳۹۵
چالشهای اخلاقی۳۹۶
مشکلات عملی۳۹۹
نتیجهگیری۴۰۱
منابعی برای مطالعه بیشتر۴۰۲
فصل هجدهم: کلاندادهها: روشهایی برای گردآوری و تحلیل/ مایکل جی جنسن
مقدمه۴۰۵
تعریف کلاندادهها۴۰۷
کلانداده و گردآوری داده۴۰۹
شکلهای داده۴۱۰
زبان نشانهگذاری گسترشپذیر (XML)410
رابطهای برنامهریزی کاربردی۴۱۲
خزنده وب۴۱۴
وب اسکرپینگ (استخراج داده از وب)۴۱۵
کلانداده و تحلیل داده۴۱۷
ترکیب انواع غیرمتجانس داده۴۱۹
محدودیتهای کلانداده۴۲۰
نتیجهگیری: کلانداده و آینده علوم اجتماعی۴۲۱
منابعی برای مطالعه بیشتر۴۲۳
فصل نوزدهم: مربوط بودن علوم سیاسی/ جری استوکر، بی گای پیترز و جان پیره
موضع اول: علوم سیاسی باید کار علمی انجام دهد و… ۴۲۷
موضع دوم: علوم سیاسی باید بتواند نتایج پژوهشهای … ۴۲۸
موضع سوم: علوم سیاسی باید بتواند برنامه کاری … ۴۳۰
موضع چهارم: علوم سیاسی باید بتواند ظرفیتی … ۴۳۱
موضع پنجم: علوم سیاسی به ایجاد و توسعه رهیافتی … ۴۳۴
موضع ششم: علوم سیاسی باید نقشی گستردهتر … ۴۳۵
آینده بحث مربوطبودن۴۳۷
منابع۴۴۱
نمایه۵۰۳
گردآورندگان: ویوین لاوندز، دیوید مارش و جری استوکر
مترجم: امیرمحمد حاجییوسفی
ناشر: پژوهشکده مطالعات راهبردی
ویراستار ادبی: محمدمعین گلباغ
صفحهآرا: لیلا بنیهاشمی
نوبت چاپ: اول ۱۴۰۲
شمارگان: ۲۰۰ جلد
قیمت: ۲٫۵۰۰٫۰۰۰ ریال
شابک: ۷-۴۰-۵۷۱۶-۶۲۲-۹۷۸