مدیریت راهبردی اطلاعات
تهدیدهای ناشی از انسانها و یا طبیعت اغلب به بحرانهایی منجر میشود که افراد، اجتماعات، کسب و کارها، و جوامع را با پیامدهای قابل تأملی مواجه میسازند. پیشگیری، تخفیف، یا کمک به انعطافپذیری در مقابل چنان بحرانهایی کماکان از وظایف اصلی دولت- ملتها به شمار میرود.
با این حال، در جهان کنونی ملتها به تدریج جای خود را به شبکهها داده، و تهدیدات نیز جهانشمول میشوند. حال سوال این است که کارکردهای سیاستگذارانه و حاکمیتی دولت- ملتها چگونه به این تغییرات واکنش نشان میدهند؟ آنها چگونه میتوانند راهبردهایی را طراحی کنند تا بتوانند با تهدیداتی که متوجه خودشان یا همسایگانشان است مقابله کنند؟ مهمتر اینکه، فناوریهایی که این دنیای جهانیشده و شبکهای را ایجاد کردهاند یعنی فناوری اطلاعات و ارتباطات چگونه میتوانند ابزاری برای پشتیبانی از چنان راهبردهایی ارائه کنند؟ و اینکه، آیا این شبکهها دریچههای جدیدی از تهدیدات و خطرها را به روی ما میگشایند؟
مدیریت بحرانهای مختلف و کنترل تهدیدات امنیتی با هدف صیانت از شهروندان نیازمند رویکردی پیشگیرانه و اطلاعاتمحور است. در دوره پس از ۱۱ سپتامبر، اشتیاق برای گردآوری و ضبط گسترده اطلاعات توسط سازمانها و نهادهای گوناگون دولتی افزایش یافته است که این کار، در کنار دستاوردهای راهبردی و ضدتروریستی، چالشهای جدیدی را در حوزه مدیریت اثربخش بانکهای اطلاعاتی ایجاد کرده است.
کتاب حاضر مجموعهای استثنایی از تجربیات میدانی کارشناسان را در کنار نظریات دانشگاهی و مهارتهای بخش خصوصی گرد هم آورده است تا پاسخی جامع برای چگونگی استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در طراحی راهبرد امنیت ملی شهروندمحور فراهم سازد. کتاب حاضر موضوع تمایل و عزم دستگاههای امنیتی دولتی برای گردآوری گسترده اطلاعات جدید را به بحث میگذارد.
ایجاد دسترسی، دریافت، ذخیرهسازی، و جستجوی موثر در بانکهای اطلاعاتی فزایندهای که در میان ادارات و سازمانهای مختلف دولتی پراکنده شده است، از جمله چالشهای مورد بحث در کتاب به شمار میرود.کتاب همچنین درباره اضافهشدن دادههای بهدست آمده از شبکهها و رسانههای اجتماعی و فناوری جدید تلفنهای هوشمند، و پیچیدهتر شدن امر مدیریت اثربخش اطلاعات مزبور بحث میکند.
کتاب به بررسی این واقعیت میپردازد که همه سلولهای تروریستی در یک زمینه مخرب و درهمتنیده بینالمللی فعالیت کرده و دستیابی به ظرفیت و توان انجام حملات شیمیایی، بیولوژیکی، رادیواکتیو، یا هستهای را نیز مدنظر دارند. حملات سایبری به بخشهای دولتی، خصوصی، و نیز شهروندان عادی از دیگر مباحث مورد توجه کتاب است که توأمان از جانب دولتهای متخاصم و مجرمین صورت میگیرد.
متخصصان و دانشگاهیانی که فصول مختلف این کتاب را نگاشتهاند همگی از سرآمدان حوزه مدیریت اطلاعات و امنیت ملی به شمار میروند؛ نگهبانان بینام و نشانی که وظیفه تحلیل وضعیت و یا حفظ امنیت ملی و امنیت عمومی را به انجام میرسانند. با توجه به اهمیت روزافزون امنیت سایبری به عنوان یکی از مهمترین اولویتهای امنیت ملی، انتشار اثر حاضر ضمن پرکردن جای خالی آن در ادبیات مدیریت اطلاعات، چارچوبی برای محققان حوزه امنیت سایبری فراهم کرده و یادآور چالشهای آیندهی امنیت ملی است.
پژوهشکده مطالعات راهبردی، کتاب حاضر را منبعی آگاهیبخش دانسته و مطالعه آن را برای سیاستگذاران، کارشناسان و دانشگاهیان شاغل یا علاقمند به حوزه امنیت ملی، مدیریت اطلاعات و ارتباطات و فضای مجازی ضروری میداند.