ماه‌نگار دیده‌بان امنیت ملی – شماره ۱۰۴- آذر‌ماه ۱۳۹۹
در شماره ۱۰۴ماه‌نگار دیده‌بان امنیت ملی می‌خوانید:
◄ تحلیل راهبردی مطالبات رهبری از دولت‌های نهم، دهم، یازدهم و دوازدهم / حسن صدرانیا
مطابق اصل ۱۱۰ قانون اساسی، تعیین سیاست‌های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام و نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام، از جمله وظایف و اختیارات رهبری به شمار میآید. در این راستا ایشان سند چشم‌انداز بیست ساله، سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی و سیاست‌های کلی نظام، سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و … را ابلاغ کرده و در سخنرانیها و بیاناتشان نیز به تبیین این سیاستها و ضرورتهای اجرایی آن پرداختهاند.
این نوشتار تنها به مطالعه بیانات ایشان در دیدارهای اعضای هیئت دولت طی سال‌های ۱۳۸۴-۱۳۹۹ توجه کرده و به تحلیل بیانات ایشان در حوزه‌های فرهنگ، اقتصاد و علم بسنده کرده است.
◄ اولویتها و الزامات مدیریت اقتصادی کشور در یک سال آینده / علی مرندی
در شرایطی که بانک مرکزی برای کنترل تورم می‌بایست اوراق قرضه را از بازار جمع می‌کرد؛ تا نرخ بهره بین‌بانکی افزایش پیدا کند؛ متأسفانه به منظور جبران کسری بودجه دولت اقدام به فروش گسترده اوراق قرضه (تحت عنوان اوراق خزانه اسلامی) کرد.
انسولین وارد شده با ارز دولتی، مجدد به خارج از کشور قاچاق شده و سود سرشاری را نصیب قاچاقچیان کرده و از سوی دیگر باعث کمیابشدن انسولین در کشور شده است.
عدم ترخیص کالاها در بنادر و گمرک در شرایط فعلی و با توجه به محدودیت منابع ارزی کشور، می‌تواند به بحران کمبود کالاهای اساسی تبدیل شود.
مواجهه بایدن با مسئله تحریم‌های نفتی با اوباما متفاوت خواهد بود؛ چراکه از عدم برداشتن تحریم‌های نفتی ایران شرکت‌های نفتی آمریکایی منتفع می‌شوند که این مسئله مورد توجه بایدن نیز خواهد بود.
◄ تحولات قضایی؛ از امنیت قضایی تا امنیت اقتصادی / حسن عالی‌پور
برنامه و مصوبه‌های دستگاه قضا نشان از راهبردگرایی دارد. سند امنیت قضایی که در اجرای بند «ب» ماده ۱۲۰ قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۹۵ و به منظور تحقق اهداف بندهای ۶۵، ۶۶ و ۶۷ سیاست‌های کلی قانون برنامه ششم توسعه کشور مصوب ۱۳۹۴ تدوین شده و نیز دستورالعمل نحوه مقابله با ترک وظایف قانونی مدیران و کارمندان و پیش‌گیری از آن نشان می‌دهد که دستگاه قضایی به خوبی آگاه است که چه راهبردهایی را برای حاکمیت قانون، پاسداشت حقوق و مبارزه با فساد بگزیند.
◄ مدیریت صوت و تصویر فراگیر؛ چالش‌ها و راهبردها / سیدمسعود موسوی
در حال حاضر شبکه سینمای خانگی و تلویزیونهای تعاملی به عنوان رقیب و دگر سازمان صداوسیما محسوب می‌شوند و دستاندرکاران این حوزه نگران هستند در صورت تصدیگری صداو سیما، امکان تولید محصولاتی که بتواند مخاطب را جلب کند، عملاً از بین برود.
از جمله جنبه‌های مهمی که در مسئله اختلاف صداوسیما و وزارت فرهنگ و ارشاد در حوزه صوت و تصویر فراگیر نادیده گرفته می‌شود، بیتوجهی به مخاطبان گسترده شبکه نمایش خانگی است. بسیاری از مخاطبین این حوزه، لزوماً مخاطب شبکههای صداوسیما نیستند و سلیقهای متفاوت از سلیقه مخاطبان رسانه ملی دارند.
◄ رفتار کارگزاران حکومت و امنیت ملی در عصر اطلاعات / مجتبی قلی‌پور
در سال‌های اخیر، بعضاً رفتار توأم با تحقیر و خشونت یک مأمور برقراری نظم در جامعه، یک کارمند بخش عمومی و به طور کلی یک کارگزار حکومتی سطح خرد با یک شهروند یا مجموعه‌ای از شهروندان، موجبات جریحه‌دارشدن افکار عمومی را فراهم کرده است.
رفتار کارگزاران و مأموران حکومت، حتی در سطوح محلی و خرد، به ویژه در عصری که آن را عصر اطلاعات می‌نامند و ویژگی‌اش همه‌جاگستری ابزارهای ارتباط دیجیتال و قابلیت انتشار ویروسی پیام‌هاست، می‌تواند به راحتی موجب رنجش افکار عمومی و افزایش نارضایتی و خشم میلیون‌ها شهروند شود و حتی همچون جرقه‌ای بر انبار باروت نارضایتی‌ها و سرخوردگی‌های جمعی باشد.
◄ ارزیابی جانمایی مراکز پرخطر در کلانشهر تهران چشم‌انداز سیاست خارجی و منطقه‌ای / مراد کاویانی‌راد
انفجار بندر بیروت در تیرماه گذشته بار دیگر خطرپذیری شهروندان و زیرساخت‌های کشور در برابر پیشامدهای خطرآفرین محیطی برخاسته از جانمایی مراکز پرخطر را فراروی کارگزاران و تصمیم‌گیران آشکار کرد. موقعیت جغرافیایی ایران به گونهای است که این سرزمین را مستعد رخدادها و پیشامدهای محیطی بسیاری کرده است. وضعیتی که با ضعف در مدیریت پیونددار با جانمایی مراکز پرخطر همگانی در شهرهای کشور نیز همراه بوده است. مراکز پرخطر راهبردی و زیرساختی که به واسطه قرارگیری روی حریم گسل‌ها یا در نزدیکی نواحی مسکونی در صورت بروز زمین‌لرزه یا آتش‌سوزی ویرانی و ویران‌سازی‌شان، بازتاب‌های گسترده پیدا و پنهان بسیاری در پی خواهند داشت؛ مراکزی که به واسطه رعایت نکردن شیوهنامههای انباشت و جانمایی نادرست کالاهای پرخطر و نگاه‌داری در اماکن همگانی می‌توانند سامان و سامانه‌های کلانشهرهای کشور را برآشوبند.
◄ چشم‌انداز سیاست خارجی و منطقه‌ای دولت بایدن و تأثیر آن بر محور مقاومت / مهدی شاپوری
تفاوت رویکرد بایدن با ترامپ نسبت به محور مقاومت در این است که بایدن با وجود اینکه محور مقاومت را عنصری نامطلوب در نظم منطقه‌ای میداند، اما برخلاف ترامپ و اطرافیانش، دیگر بازیگران منطقه که متحدان و شرکای آمریکا محسوب می‌شوند را نیز در چالش‌ها و مشکلات منطقه شریک میداند.
به احتمال زیاد، در دولت بایدن هم‌زمان به سیاست حمایت حداکثری از متحدان منطقه‌ای آمریکا و فشار حداکثری علیه محور مقاومت پایان داده می‌شود که البته این نه به معنای پایان حمایت آمریکا از متحدان و شرکای منطقه‌ای این کشور خواهد بود و نه به معنای پایان فشار بر محور مقاومت.
◄ سیاست بایدن در خاورمیانه و پیامدهای آن برای ایران / یاسر نورعلی‌وند
از نظر تئوریسین‌ها و مشاوران دولت آینده بایدن، ایالات متحده در خاورمیانه نیاز به رویکرد منسجم، محدود و پایدار مبتنی بر اصول زیر دارد: تعریف محدود و واقع‌بینانه منافع آمریکا در منطقه؛ جایگزینی دیپلماسی و تنش‌زدایی به جای تمرکز بر تغییر رژیم و راه‌حل‌های نظامی؛ رسیدگی به خلاءهای امنیتی از پائین به بالا؛ تجدید نظر در کمک‌های مالی ایالات متحده؛ و تجدید نظر در سیاست خروج نیروهای نظامی از منطقه.
بر پایه راهبرد احتمالی بایدن در خاورمیانه، سیاست وی در قبال ایران سه هدف کلیدی دارد: جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی و اعمال محدودیت در حوزه موشک‌های بالستیک؛ مقابله با سیاست‌های منطقه‌ای ایران و حرکت به سمت تنش‌زدایی در منطقه با محوریت تنش‌زدایی بین ایران و عربستان. پیگیری اهداف فوق برخلاف دوره ترامپ نه برپایه سیاست یک‌طرفه فشار بر ایران و عقب‌بردن نفوذ آن در هر نقطه از خاورمیانه، بلکه مبتنی بر دیپلماسی متوازن در قبال ایران و رقبای منطقه‌ای‌اش خواهد بود.
◄ دانش فقه و مرجع امنیت / داود فیرحی
◄ تحولات راهبردی ایران در نگاه اندیشکدههای خارجی /مین پرتو
خرید مستقیم ماه‌نگار دیده‌بان امنیت ملی شماره ۱۰۴ با تخفیف ویژه
