نظم بینالمللی و سناریوهای آینده
مسئله نظم بینالملل و تحولات آن همواره کانون توجه متخصصان و صاحبنظران مباحث بینالمللی بوده است، اما از دو دههٔ پیش به این سو بهواسطهٔ بروز و ظهور برخی نشانهها در تغییر جایگاه قدرت بازیگران بینالمللی و نیز موقعیت هژمونی آمریکا، مسئله آیندهٔ نظم بینالمللی و امکانپذیری تغییر آن به مهمترین مبحث رشته روابط بینالملل، اندیشکدههای بزرگ بینالمللی و مقامهای سیاسی کشورها مبدل شده است. در این کتاب ضمن برجستهسازی مفهوم پیچیدگی و ویژگی عدم قطعیت در بررسی نظم، تلاش شده است تا با ابتنای بر روششناسی آیندهنگاری راهبردی، سناریوهای آیندهٔ نظم بینالملل کشف و شاخصهای راهنمای آن تعریف شود. برای این منظور با تمرکز بر نقش و جایگاه قدرتهای بزرگ و موضوعات مترتب بر نظم بینالمللی در روابط آنها، پیشرانهای دخیل و نیز عدم قطعیتهای کلیدی شناسایی و در قالب سه سناریوی جهان آمریکایی، بازگشت اژدها و جدال عقاب و اژدها روایت شدهاند.
نویسندگان کتاب، علیرضا خسروی دانشآموخته دکتری روابط بینالملل از دانشگاه تهران و عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران است. ازجمله آثار تألیفی و ترجمهای ایشان عبارتاند از:
• هویت و امنیت؛
• روششناسی تحلیل ریسک و سناریوهای ثبات سیاسی؛
• مکتب امنیتی امام خمینی(ره): گفتمان انقلاب اسلامی و امنیت متعالیه؛
• سیاست خارجی در جهان برساخته (ترجمه)؛
• مقدمهای بر تحلیل سیاست خارجی (ترجمه).
علیاکبر اسدی دانشآموخته دکترای روابط بینالملل از دانشگاه علامه طباطبایی و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است. برخی از آثار پژوهشی ایشان عبارتاند از:
• سناریوهای بدیل عربستان سعودی در افق ۲۰۳۰؛
• دولت- ملتسازی در عراق جدید و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران؛
• آینده وحدت سرزمینی عراق؛
• استراتژی امنیتی آمریکا در خلیج فارس پس از ۱۱سپتامبر؛
• تأثیر تغییرات ژئوپلیتیک خاورمیانه بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران.
===فهرست مطالب===
سخن ناشر ۷
پیشگفتار ۹
فصل اول: مباحث مقدماتی
مقدمه ۱۳
آمریکا؛ هژمون روبه افول و ابهام در آینده نظم بینالملل ۱۸
شاخصهای اقتصاد هژمون و نسبت آن با رقبا ۲۴
ثبات داخلی آمریکا؛ پاشنه آشیل نقش هژمونی ۲۹
رتبه قدرت نرم آمریکا و جایگاه هژمون ۳۶
پرسشهای اصلی و فرعی ۴۱
فصل دوم: روششناسی و فرایند اجرای پژوهش
مقدمه: پرسشهای معطوف به آینده و روشهای متناسب با آن ۴۵
انواع آیندهها ۴۸
گامهای آیندهپژوهی سناریومحور ۵۵
فصل سوم: مفهومشناسی و رویکردهای نظری به نظم بینالملل
مقدمه ۶۹
نظم در نظریههای کلان روابط بینالملل ۷۲
نظریههای معطوف به نظم بینالمللی ۹۰
فصل چهارم: جایگاه و رویکرد قدرتهای بزرگ در نظم بینالمللی
مقدمه ۱۰۷
جایگاه و رویکرد آمریکا در نظم بینالمللی ۱۰۸
جایگاه و رویکرد چین در نظم بینالمللی ۱۲۹
جایگاه و رویکرد روسیه به نظم بینالمللی ۱۶۰
جایگاه و رویکرد اروپا به نظم بینالمللی ۱۹۴
رویکرد قدرتهای بزرگ و تحلیل ساختاری مسائل چالشی مؤثر بر نظم بینالملل ۲۱۷
اثرگذاری و اثرپذیری بازیگران بزرگ در آینده نظم بینالملل ۲۱۸
همگرایی و واگرایی بازیگران ۲۲۱
فصل پنجم: پیشرانها، عدم قطعیتها و سناریوهای نظم بینالمللی
اول: پیشرانهای مؤثر بر آینده نظم بینالملل ۲۲۷
دوم: عدم قطعیتها و سناریوها ۲۵۸
فصل ششم: نتایج و ملاحظات راهبردی برای جمهوری اسلامی ایران
مروری بر یافتهها و نتایج ۲۷۷
مطلوبیتها، تأثیرات سناریوها و ملاحظات ایران ۲۸۱
منابع ۲۹۵
نمایه ۳۰۵
نویسندگان: علیرضا خسروی، علی اکبر اسدی
ویراستار ادبی: فاطمه پورحسینی
ناشر: پژوهشکده مطالعات راهبردی
نوبت چاپ: اول ۱۴۰۲
شمارگان: ۲۰۰ جلد
قیمت: ۱٫۳۵۰٫۰۰۰ ریال
شابک: ۱-۴۲-۵۷۱۶-۶۲۲-۹۷۸
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.