مهاجرپذیری و لزوم بازبینی در راهبردهای جمهوری اسلامی ایران

• جمهوری اسلامی ایران، یکی از مقاصد مهاجران بین‌المللی بوده است. این کشور، در طی چهاردهه اخیر با توجه به رفت‌وبازگشت گروهی مهاجران، میزبان کم‌وبیش ۳ تا ۶ میلیون مهاجر بوده است.
• جمهوری اسلامی ایران، از یک‌سو در میان کشورهایی است که بیشترین نخبگان را به خارج صادر می‌کند و از سوی‌دیگر، راهبردها و برنامۀ عمل مشخص و قانونی برای جذب و پذیرش نخبگان از سایر کشورها وجود ندارد.
• یکی از آسیب‌های جدی در راهبردها و سیاست‌های مهاجرتی جمهوری اسلامی ایران این است که، مهاجران و پناهندگان موجود در ایران به‌عنوان یک واقعیت جدی و تأثیرگذار در جامعه ایران پذیرفته‌نشده‌اند. درحالی‌که، این مهاجران نه قابل‌انکارند و نه قابل نفی و نه امکان بازگشت کلی آن‌ها وجود دارد.
• هرچند، آمار و ارقام دقیق در این زمینه ارائه نشده است اما شواهد و تجارب نشان می‌دهد که مهاجران که درآمدهای خوب و قابل توجه داشته‌اند به دلیل عدم فرصت‌های قانونی سرمایه‌گذاری و فقدان سهولت‌ها و حمایت‌های دولتی، سرمایه‌هایشان را به ترکیه و یا کشورهای حوزه خلیج سرمایه‌گذاری کرده اند.
• جمهوری اسلامی ایران، دست‌کم با سه چالش بزرگ سالخوردگی جمعیت، مهاجرت نخبگان و افت‌ رشد جمعیت چه به‌صورت بالفعل و چه بالقوه مواجه است و این چالش‌های ملی، درحالی به سمت بحران پیش می‌رود که راهبردهای مناسب و مطلوب در جهت جذب مهاجران نخبه وجود نداشته و از ظرفیت‌های مادی و معنوی مهاجران موجود نیز به‌صورت بهینه استفاده نمی‌گردد.
• لازم و ضروری پنداشته می‌شود که جمهوری اسلامی ایران در مورد راهبردها و سیاست‌های مهاجرپذیری خود تجدیدنظر نموده و از استعدادها، ظرفیت‌ها، امکانات و نیروی بالفعل و بالقوه مهاجران موجود در جهت توسعه و تعالی کشور استفاده بهینه نماید و زمینه‌ها و فرصت‌های مناسب را برای جذب و ادغام مهاجران متخصص، کارآفرین، نخبه و سرمایه‌گذار فراهم آورد تا از یک‌سو خلأ ناشی از مهاجرت نخبگان ایرانی رفع گردد و از سوی دیگر تعادل جمعیتی حفظ و استفاده حداکثری از ظرفیت‌های مادی و معنوی مهاجران صورت گیرد.

برگرفته از ماه‌نگار دیده‌بان امنیت ملی شماره ۱۱۹